Foto: Verwoeste stadscentrum van Kharkiv, Oekraïne, maart 2022 – Pavel Dorogoj
Vandaag organiseert de Foundation Max van der Stoel in samenwerking met Libereco en PvdA Internationaal een politiek café met als thema ‘Solidair met Oekraïne’, waarvoor je je hier kunt aanmelden. Tijdens het evenement zal de situatie Oekraïne in twee panels worden besproken. In het eerste panel zal worden gesproken over de ervaringen van het Oekraïense maatschappelijk middenveld na anderhalf jaar oorlog. In het tweede gedeelte wordt besproken hoe steun en solidariteit op duurzame wijze kan worden aangehouden in Nederland en Europa. In de opmaat naar het politiek café is het belang om een kort overzicht te geven van de stand van zaken in Oekraïne.
Oorlog
Na 600 dagen kan geconcludeerd worden dat de oorlog heel bloedig en desastreus is en dat het einde voorlopig nog niet in zicht is. Ondertussen zijn er aan beide kanten in totaal al meer dan 500.000 doden of gewonden. Voorlopig is er geen uitzicht op vrede en blijft Rusland Oekraïne bestoken met raketten en houdt het grote delen van Oost- en Zuidoost-Oekraïne bezet. Waar Rusland eerst sterk de overhand had, is het Oekraïne gelukt om het Russische leger niet verder op te laten rukken, mede door de levering van grote hoeveelheden modern wapentuig van verschillende bondgenoten waaronder de NAVO. Ook is het de Oekraïners gelukt om gebieden in Oost-Oekraïne te heroveren op de Russen.
Steun voor Oekraïne
Het is belangrijk om te kijken wat de toekomst brengt. Nu de oorlog blijft voortduren is het belangrijk dat de bondgenoten van Oekraïne, waaronder de EU en de Verenigde Staten, op financieel, materieel en moreel gebied steun blijven bieden. Toch bestaan er verschillende bedreigingen voor de steun aan Oekraïne. Zo is er in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een kleine groep Republikeinse leden die probeert de steun aan Oekraïne op te laten schorten. Dit heeft zelfs voor het afzetten van de Republikeinse voorzitter van het Huis gezorgd. Zonder voorzitter kunnen er geen grote besluiten worden genomen in het huis en kan mogelijk de steun aan Oekraïne niet voort worden gezet, omdat het schuldenplafond van de Amerikaanse overheid niet kan worden verhoogd. De deal die hierover is gesloten loopt tot en met 14 november, hierna is het onduidelijk in hoeverre financiële steun aan Oekraïne nog mogelijk is. Wel heeft president Biden aangegeven er alles aan te zullen doen om Oekraïne te blijven steunen.
Ook in verschillende EU-landen lijkt er sprake te zijn van afbrokkelende steun voor Oekraïne. Zo trok Polen al kort haar steun in na een diplomatieke rel met Oekraïne over graan. Ook in Slowakije is er sprake van afgenomen steun. Daar won twee weken geleden de Smer-partij ruim, welke in de campagne heeft beloofd om de Slowaakse steun aan Oekraïne stop te zetten. Echter, of de steun daadwerkelijk stopgezet gaat worden moet nog blijken. Peter Kmec, lid van de coalitiepartner van Smer, zei in een interview met de FMS dat hij ervan overtuigd is dat de nieuwe Slowaakse regering zich zal houden aan de gemeenschappelijke standpunten van de EU en de NAVO en dat ze niet met hen zullen breken als het gaat om steun aan Oekraïne. De dreigende intrekking lijkt voornamelijk verkiezingsretoriek te zijn en het ziet er niet naar uit dat de steun aan Oekraïne op korte termijn zal worden ingetrokken.
Duurzame wederopbouw
Ondanks dat vrede op dit moment niet binnen handbereik lijkt te liggen, is het steunen van een duurzame wederopbouw van groot belang. Op dit moment komt geld voor het herstel van Oekraïne al via verschillende partijen binnen. Zo heeft de EU een nieuw ‘Marshall Plan’ opgezet, waarbij wordt bijgedragen aan de wederopbouw. Echter, het is wel van belang dat deze geldstromen goed gecontroleerd worden, om zo te controleren of het geld daadwerkelijk terecht komt op de bestemde plekken.
Dit alles zal vanavond aan bod komen tijdens ons politieke café. De Oekraïense stem is hierbij erg belangrijk, zij kunnen immers zelf het beste uitleggen wat er speelt in Oekraïne. Samen kunnen we ervoor zorgen dat er aandacht blijft voor de gruwelijke oorlog in Oekraïne en we solidair met Oekraïne blijven.