Op 4 mei kwam de Oekraïense president Volodymyr Zelensky naar Nederland. Naast een mooi symbolisch moment diende het bezoek ook daadwerkelijk een doel. Allereerst riep Zelensky op tot het vormen van een tribunaal tegen Russische oorlogsmisdadigers. Zijn tweede verzoek: geef meer militaire steun. Voor dit laatste pleit de Oekraïense president al een tijdje en aan deze oproep heeft Nederland meermaals gehoor gegeven. Zo heeft Nederland in 2023 al 2,5 miljard euro beschikbaar gesteld voor steun aan Oekraïne. Toch is er van de 50 miljard aan Russisch bezit in Nederland momenteel nog geen 1% bevroren. Op deze manier lijkt Nederland wel iemand die traint voor de marathon terwijl die nog een pakje sigaretten per dag rookt. Waarom is Nederland op dit vlak zo incoherent?
Steunen, dat doen we al
Nederland staat momenteel op plek 7 in de lijst van grootste donateurs aan Oekraïne. Het grootste deel hiervan bestaat uit militaire steun in de vorm van onder andere voertuigen en wapens. Zelfs het doneren van F-16 vliegtuigen ligt op tafel, ook al is hier in Nederland nog geen consensus over. Naast alle financiële steun probeert Nederland de Russen ook te raken in de vorm van sancties, die worden opgelegd via de EU. Inmiddels is al het tiende sanctie-pakket ingegaan en deze lijken het gewenste effect te hebben. Het lijkt er dus op dat Nederland het belang ziet van steun aan Oekraïne. Des te vreemder is het dat er met Russische assets op Nederlandse bodem zo weinig wordt gedaan.
Op zoek naar Russisch geld
Na het uitbreken van de oorlog wilde Nederland snel werk maken van deze geldbron. Minister Hoekstra leek met zijn verleden in de private sector en met zijn ervaring met het ontwijken van belasting de ideale persoon om dit onderzoek te leiden. Toch gebeurde er een lange tijd niks tot onvrede van de Tweede Kamer en pas nadat Stef Blok de leiding overnam begon het onderzoek op gang te komen. Waarom deze vertraging plaatsvond is niet helemaal duidelijk. Na een paar weken werd er voor zo’n 640 miljoen euro aan Russisch geld op Nederlandse bodem bevroren. Dat klinkt als veel geld. Toch is het slecht een schamel bedrag als je het vergelijkt met de 50 miljard euro aan Russisch bezit dat in de boeken staat in Nederland. Als je dan ook nog bedenkt dat van de 640 miljoen alweer 200 miljoen ontdooid is, vraag je je af waarom het niet lukt om hier meer mee te doen.
De commissie die het opsporingswerk had gedaan gaf aan dat ze niet meer konden doen dan dit. Met slechts de paar weken die ze hier voor hebben genomen, is het niet vreemd dat dit bedrag het eindresultaat is. Zeker als je bedenkt dat andere landen maanden bezig zijn geweest om slechtste enkele grote objecten van gesanctioneerde Russen te lokaliseren. En dat er met meer tijd en energie ook veel meer mogelijk is laten onze Zuiderburen zien. Door hun inspanningen is er in België inmiddels al voor 58 miljard euro aan Russische activa bevroren.
Een lastige zoektocht
Russische bezitten vinden is echter geen eenvoudige taak. Als je aan de hand van de namen van gesanctioneerde Russische oligarchen opzoek gaat naar hun bezittingen kan je lang blijven zoeken zonder ooit iets te vinden. Dit komt omdat bijna al deze bezittingen niet op hun eigen naam staan maar op die van vennootschappen die maar heel lastig terug te leiden zijn naar de gezochte Rus. Heel lastig, maar zeker niet onmogelijk. Met de twijfelachtige rol van belastingparadijs die Nederland heeft zou je toch denken dat het land harder achter Russische assets aan zou moeten zitten. De vraag rest dan ook, waarom stopt Nederland hier niet meer energie in? Zeker als je beseft dat Nederland met de ene hand veel financiële en militaire steun aan Oekraïne geeft, is het onbestaanbaar dat we met de andere hand deze mogelijkheid niet aangrijpen, want wie fit wilt worden voor een marathon, kan de sigaretten maar beter links laten liggen.
Afbeelding: Pixaby