Nikolaj Statkevitsj is voorzitter van de in Belarus verboden sociaaldemocratische partij Narodnaja Gromada. Enkele maanden voor de gefalsificeerde presidentsverkiezingen van 2020 werd de politicus op klaarlichte dag ontvoerd door de geheime dienst KGB. Na anderhalf jaar voorarrest werd hij in december 2021 in een monsterproces tegen meerdere oppositieleden veroordeeld tot 14 jaar strafkamp.
Aanvankelijk was er nog contact met zijn vrouw Marina Adamovitsj. Ze publiceerde regelmatig brieven van haar man op sociale media. Ook gaf ze persoonlijk commentaar op recente ontwikkelingen in het door dictator Aleksandr Loekasjenko geterroriseerde land. In januari van dit jaar startte een nieuwe golf van repressie. Vele familieleden van prominente gevangenen werden opgepakt, waaronder ook Adamovitsj die zonder enige reden veertien dagen in de cel zat. Sindsdien is ook zij van de radar verdwenen. Ze vermijdt publiciteit en contact met de pers.
De ondergrondse verzetsorganisatie Bypol bestaat uit medewerkers van politie en justitie die in het geheim werken aan een einde van het dictatoriale regime en democratische hervormingen. Via woordvoerder Aleksandr Azarov, een ex-rechercheur die naar Polen kon vluchten, worden misdaden van de justitie van Loekasjenko nauwkeurig geregistreerd.
Volgens Azarov wordt Nikolaj Statkevitsj in opdracht van Loekasjenko fysiek en mentaal vernietigd door de kampleiding van Gloebokoje. Het kamp in het noorden van Belarus staat bekend als een van de meest meedogenloze van het land. Voor Statkevitsj is de situatie nog eens extra schrijnend: complete isolatie van de andere gevangenen, geen bezoek en geen contact met de buitenwereld.
Nadat hij kort geleden op uiterst cynische wijze op de hoogte werd gesteld van het overlijden van zijn vader, werd de sociaaldemocratische leider opnieuw naar de isoleercel gestuurd. Volgens penitentiaire medewerkers ter plaatse wordt materiaal verzameld voor een nieuwe zaak wegens ‘systematische ongehoorzaamheid en kwaadwillige schending van het gevangenisregime’. Dat betekent in de praktijk dat er 1 tot 2 jaar gevangenisstraf wordt toegevoegd aan de bestaande 14 jaar. Adamovitsj maakte zich een jaar geleden al ernstige zorgen over de verslechterde gezondheidstoestand van haar man.
Het laatste teken van leven dat Marina Adamovitsj ontving, ligt inmiddels 400 dagen terug.