NL 
EN 
”Voor ons is Afrika een gelijkwaardige partner in termen van inspanningen, ambities en dromen om ongelijkheid te bestrijden, dus onze acties moeten deze realiteit weerspiegelen’’, aldus de Socialist & Democrats Group (S&D Group). In het teken van dit gedachtegoed is afgelopen week, verdeeld over drie dagen, de Africaweek georganiseerd. Aan de hand van meerdere panels die online te volgen waren zijn diverse belangrijke onderwerpen besproken. Zo is er gesproken over de toekomst van de Afrikaanse infrastructuur, de empowerment van vrouwen, het betrekken van de jeugd in de democratieën, de klimaatcrisis in zowel de EU als Afrika en, bovenal, de EU-Afrika samenwerking. Deze laatste drie werden ook door FMS gevolgd.
Luisteren naar de stem van de jeugd
Terwijl meer dan 70% van de Afrikaanse bevolking onder de 35 jaar is, is het leiderschap van Afrikaanse landen vandaag de dag nog vooral in handen van oudere generaties. Dit laat zien dat een aanzienlijk gedeelte van de populatie daarmee niet vertegenwoordigd is in het bestuur en niet betrokken wordt bij besluitvorming. Na aanleiding van dit vraagstuk werd het panel ‘Bridging the Generation Gap – Advancing Democracy for Inlcusive & Sustainable Governance between Africa and Europe’ georganiseerd.
Eric Andrieu, lid van de S&D Milieu Commissie, stelt dat er te weinig kanalen zijn waardoor jongeren hun stem kunnen laten horen, iets wat volgens hem zowel in Europa als in Afrika een probleem is. Om hier verandering in aan te brengen, stelt hij voor specifieke forums voor jonge mensen op te richten. Bobi Wine, oppositieleider en activist in Oeganda, stelt echter dat er wel degelijke jongeren in Afrika zijn die hun stem verheffen, maar dat deze door de huidige bestuurders genegeerd worden en regelmatig zelfs wreed onderdrukt. Khensani Motileni, social justice activist en advocaat, sluit hier op aan. Ze legt uit dat tegenwoordig veel jonge mensen niet eens meer de moeite nemen om te stemmen, omdat ze weten dat er toch niet naar hen geluisterd zal worden.
Volgens Bobbi Wine zal er weinig veranderen zo lang er leiders blijven zitten met een ouderwetste mentaliteit. De wereld moet goed meekijken en luisteren naar degenen die hun stem verheffen, en daar vervolgens naar handelen. Wine meent dat met een dergelijke ontwikkeling Afrika zijn volledige potentieel zou kunnen waarmaken.
De klimaatcrisis op het Afrikaanse continent
De klimaatcrisis is een mondiaal probleem; de problematiek als gevolg van uitstootactiviteiten blijft niet beperkt tot een plek, het heeft gevolgen over de hele wereld. En helaas zijn deze gevolgen veelal onevenredig. Hoewel Afrika het continent is dat de minste broeikasgassen uitstoot, ervaart het enorme gevolgen van de klimaatcrisis (zoals ook te lezen is in de meeste recente FMS-publicatie Climate justice: African perspectives & EU policies). Extreme weersomstandigheden nemen toe, er vinden zowel uitdrogingen als overstromingen plaats en de productie van voedsel op het land wordt met regelmaat verwoest. Het panel ‘Climate Emergency – EU & Africa – Promoting Green Innovation for People and Nature’ adresseerde dit vraagstuk.
Robert Muthami, lid van de COP Delegatie 2021, en Frederik Kumah, Vice-President van de Africa Wild Life Foundation, benadrukken dat er bij het bestrijden van de klimaatcrisis goed gekeken moet worden naar de potenties die Afrika biedt. Bij het waarmaken van groene innovaties is het van belang te realiseren dat Afrika een deel van de oplossing kan zijn; het heeft enorme bronnen aan wind, water en zon, en alle drie bieden ze de mogelijkheid tot schone energie. Tevens stellen Muthami en Kumah dat de focus te veel op adaptatie ligt, veel meer zou dit moeten verschuiven naar mitigatie en – nog minder benoemd als mogelijk oplossing – het behouden van de biodiversiteit. Frederik Kumah legt uit dat met 10% van de biodiversiteit in de wereld Afrika als een enorme ‘carbon sink’ kan fungeren.
Bij dergelijke oplossingen is wel een goed financieringspakket vanuit de EU nodig, vindt ook Leia Achampong, Senior Policy en Advocacy Officer on Climate Finance bij Eurodad. Niet alleen zou deze financiering moeten worden uitgebreid, er moet ook beter worden toegezien op de daadwerkelijke distributie ervan. Gabriel Giuglietti, voorzitter van CRESUD, legt uit dat veel van het geld bij de landbouw zou moeten belanden, wat in de sub-Sahara regio 18% van het GDP uitmaakt. Echter, slechts 1% van het geld komt hier terecht. Achampong kaart tevens aan dat vrouwen van inheemse gemeenschappen veelal achterwege worden gelaten bij dergelijke steunpakketten, terwijl zij wel degelijk kunnen bijdragen aan de bestrijding van klimaatproblematiek. Al met al moet er dus meer financiering komen en dit proces moet democratischer verlopen om de gewenste effecten met zich mee te kunnen brengen.
Op weg naar de EU-Afrika top
Het panel ‘EU-Africa: Interrogating the Disparities of Partnership towards a Post-Pandemic Era’ is geopend met een speech van Pedro Marques, vicevoorzitter van de S&D. Hij legt uit dat in een geglobaliseerde wereld conflicten en instabiliteit over grenzen heen gaan; wat er in Afrika gebeurt, zal ook Europa beïnvloeden. Stabiele en goede overheden zijn daarom essentieel voor de algehele veiligheid van Afrika en Europa. Samenwerking en ondersteuning van elkaar is cruciaal.
Maar volgens Dr. Olantunbosun-Alakija, co-voorzitter van de African Union’s Vaccines Delivering Alliance, is dergelijke samenwerking ernstig te kort geschoten tijdens de covid-pandemie. De wereldwijde gezondheidscrisis heeft bestaande allianties op de proef gesteld en aan het wankelen gebracht en zo ook een geopolitieke crisis veroorzaakt. Ze benadrukt dat de pandemie niet voorbij is, zolang het virus nog grootschalig rondwaart op andere continenten. ‘Verbijsterend’ noemt ze het, dat Europese leiders dit onvoldoende lijken te beseffen. Ook andere gasten in het panel, waaronder meneer Marques en Richard Kozul-Wright, leider van de Globalisation and Development Strategies van de VN, zien de ernst van deze situatie in. Om dit verder te onderbouwen wordt gewezen op de vaccinatiecijfers; waar in veel Europese landen de gewenste 70% vaccinatiegraad behaald is, is in Afrika net 11% van de gehele bevolking volledig ingeënt.
Bovendien, zo stelt Marques, zijn er ongelooflijk veel extra mensen de armoede in gezakt door deze crisis. Dit heeft voor nog meer instabiliteit op het continent gezorgd en er is inmiddels een serie aan coups geconstateerd. Hierbij gaat opnieuw op dat door de samenhangende wereld vandaag de dag, deze situatie ook zijn vruchten zal afwerpen op Europa, als er niet adequaat wordt ingegrepen.
De gasten kaarten aan dat dergelijke vraagstukken besproken moeten worden op de aankomende EU-Afrika top in Brussel. De EU zou nog veel moediger en ambitieuzer moeten zijn in haar heroverweging van dit samenwerkingsverband. Bovendien moet de EU inzien, zo stelt Udo Bullman, coördinator van de S&D Africaweek, dat Afrika een ontzettend rijk continent is; een enorme en jonge bevolking staat te popelen om bij te kunnen dragen aan de ontwikkeling van hun landen. ‘’Als de EU niet opstaat, zullen anderen de leemte opvullen’’.
Afbeelding: Kaart van Afrika, via Wikimedia Commons
