NL 
EN 
Bron: Martin Schulz
De Europese Unie overweegt Tunesië ongeveer 900 miljoen euro te geven om de economie te steunen in ruil voor betere grenscontrole en maatregelen tegen mensensmokkel. Ursula von der Leyen, hoofd van de Europese Commissie, verklaarde dat onmiddellijk 150 miljoen euro aan begrotingssteun zal worden verleend zodra de nodige overeenstemming is bereikt.
Premier Mark Rutte en premier Giorgia Meloni van Italië vergezelden von der Leyen in haar gesprekken met de Tunesische president Kais Saied, tijdens hun bezoek aan Tunesië afgelopen zondag. Meloni sprak haar bezorgdheid uit over dat Europa te maken zou kunnen krijgen met een golf van vluchtelingen en migranten uit Noord-Afrika, als de financiële stabiliteit van het land niet wordt gewaarborgd. Von der Leyen benadrukte de prioriteit van de toewijzing van 100 miljoen euro door de EU aan Tunesië voor grensbeheer, zoek-en -reddingsoperaties en de humane terugkeer van migranten. Zo stelde de Europese Commissie in haar statement: dat de strijd tegen illegale migratie van en naar Tunesië en het voorkomen van verlies van mensenlevens op zee een gemeenschappelijke prioriteit is, met inbegrip van de bestrijding van mensensmokkelaars en mensenhandelaars.
Von der Leyen benadrukte verder dat de EU de belangrijkste handels-en investeringspartner van Tunesië is en “Tunesië heeft gesteund op zijn weg naar democratie” sinds het land in 2011 als eerste in opstand kwam tijdens de Arabische lente. Voorafgaand aan de ontmoeting had president Saied gezegd dat zijn land niet zou accepteren dat het een grenswacht wordt voor andere landen, toen hij de havenstad Sfax bezocht, het belangrijkste vertrekpunt voor migranten die per boot Italië proberen te bereiken.
Politieke en economische crisis
Tunesië gaat gebukt onder een ernstige politieke crisis, sinds 25 juli 2021, toen Saied begon met de uitvoering van uitzonderlijke maatregelen, waaronder het ontslag van de regering, het arresteren van critici en oppositie, de ontbinding van het parlement en de rechtelijke raad en de uitvoering van presidentiële decreten, om de politieke macht volledig naar zichzelf toe te trekken. Het land ervaart verder ook economische problemen, met een inflatie van 10 procent. Het land werd hard getroffen door covidpandemie aangezien de economie voor een groot deel gebaseerd is op toerisme. Vorig jaar bereikte Tunesië een akkoord voor een lening van de IMF, van ongeveer 2 miljard dollar. Sindsdien zijn de gesprekken echter vastgelopen omdat Saied de vereiste hervormingen van staatsbedrijven, herstellen van politieke instituties en de overheidssubsidies op basisproducten, niet wil invoeren.
Sinds donderdag is een spoedige afronding van de onderhandelingen tussen de EU en Tunesië belangrijker dan ooit. Na zes onderhandelingsjaren hebben 27 EU-ministers een overeenkomst bereikt over nieuwe Europese asielregels. Een van de onderdelen daarvan is de terugkeer van afgewezen asielzoekers naar “veilige derde landen”, waaronder Tunesië. Op dit moment is het vereist dat asielzoekers alleen naar landen worden teruggestuurd waar ze eerder hebben verbleven. Deze regels zullen echter versoepeld worden. In de toekomst zal het voldoende zijn als iemand het desbetreffende land tijdens doorreis heeft bezocht.
Toenemende stroom vluchtelingen
Op 21 februari hield president Saied een toespraak waarin hij de Tunesische veiligheidstroepen aanspoorde om streng op te treden tegen mensen uit Afrika ten zuiden van de Sahara. Hij beschuldigde migranten ervan deel te zijn van een poging om het land te “omvolken”. Hij beweerde dat hij zich zorgen maakte over de mogelijke “verandering van de demografische samenstellingen” van Tunesië, waardoor het land zou veranderen in “nog een Afrikaans land dat niet langer deel uitmaakt van de Arabische en islamitische naties”. Hij waarschuwde dat dit gepaard zou gaan met “geweld, criminaliteit en onaanvaardbare praktijken”. Na deze toespraak werden honderden mensen gearresteerd tijdens grootschalige politieacties, en racistische aanvallen namen sterk toe in het hele land. De afgelopen maanden heeft de Tunesische kustwacht een ongekend aantal aangespoelde lichamen van vluchtelingen geregistreerd. Onlangs meldden ze dat negen lichamen waren geborgen en 29 mensen waren gered nadat hun boot voor de kust van de stad Monastir was gezonken tijdens een poging om Italië te bereiken. In maart kwamen 29 mensen om het leven toen ze probeerden over te steken naar Italië vanuit Sfax. In april meldde de kustwacht dat er in minder dan twee weken tijd 210 lichamen waren aangespoeld langs de kustlijn van het land.
Politiek café Tunesië 26 juni
Wil je meer te weten komen over de migratiedeal met Tunesië, of over de democratische achteruitgang in het land? Meld je dan aan voor ons online politiek café op maandag 26 juni, met onder andere PvdA tweede kamerlid Kati Piri, GroenLinks Europarlementariër Tineke Strik en onderzoeksjournalist Fairouz Ben Salah Meld je aan via de link!
