Internationale Vrouwendag: Internationale vraagstukken hebben vrouwelijk leiderschap nodig

Belarussische activiste Tasha Arlova geeft een lezing in Den Haag, 2022. Foto: FMS

Vandaag is het internationale vrouwendag. Op deze dag staan we stil bij de emancipatie van vrouwen in onze samenleving, en zijn wij solidair met vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen die wereldwijd strijden voor gelijke rechten. Internationale vrouwendag wordt elk jaar op 8 maart gevierd, en terecht! Want internationale vraagstukken hebben vrouwelijk leiderschap nodig.

Kijk naar Belarus, waar vrouwen in de voorhoede staan van de democratische beweging. Juist omdat de vrouw als politieke actor wordt onderschat, konden vrouwen in Belarus meer ruimte opeisen om het regime te bekritiseren. De vrouwelijke oppositieleider Svetlana Tichanovskaja – die deze week een celstraf van vijftien jaar opgelegd kreeg – nam het in 2020 op tegen dictator Loekasjenko en eiste de overwinning op.

Of kijk naar Iran, waar vrouwen opnieuw het voortouw nemen in de strijd tegen de staat. Zij inspireren talloze andere Iraniërs van alle groepen en leeftijden om ook in verzet te komen. ‘Vrouw, leven, vrijheid’ schreeuwen demonstranten in het hele land. De vonk voor het massale verzet was de moord op de 22-jarige vrouw Mahsa Amini, die mishandeld werd door de zedenpolitie omdat ze zich niet aan de onderdrukkende kledingvoorschriften hield. Over het blijvende verzet van de Iraniërs organiseerden wij begin dit jaar een Politiek Café.

Voor veel vrouwen blijft het moeilijk om hun passie om te zetten in politieke actie of betrokkenheid, door de talloze barrières waar ze tegenaan lopen als zij politiek actief willen worden. Het ontbreekt bij vrouwen niet aan ambitie, maar aan kansen, zoals toegang tot een opleiding, informatie en politieke vaardigheden.

Op dit terrein is nog een wereld te winnen. Mede daarom zijn (politieke) trainingen belangrijk. In juni vorig jaar organiseerde de Foundation Max van der Stoel de eerste editie van de MENA Women Academy. Deze leerschool bracht doorgewinterde vrouwelijke politieke activisten en jonge, leergierige deelnemers samen. Zo kunnen zij vaardigheden opdoen om de door mannen gedomineerde politiek te veranderen.

Vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen worden ook harder geraakt door klimaatverandering. In onze klimaatstudie valt te lezen dat zij bijvoorbeeld meer gevaar lopen bij klimaatrampen, of door klimaatverandering worden terug gedwongen in traditionele rolpatronen.

De strijd tegen klimaatverandering heeft juist daarom betrokkenheid van vrouwen nodig. In ons klimaatrapport lichten we uit dat klimaatprojecten enorm profiteren van vrouwelijk leiderschap. In Oeganda werken door vrouwen opgerichte samenwerkingsverbanden aan de overgang naar een duurzame economie, door vrouwen op te leiden om duurzame energie op te wekken. In Congo zetten vrouwenorganisaties zich in tegen ontbossing, en voor inspraak van vrouwen in beslissingen over de natuur.

Het moge duidelijk zijn dat internationale vraagstukken zoals de strijd voor democratie, mensenrechten en een schone toekomst, vrouwelijk leiderschap nodig hebben. De Foundation Max van der Stoel staat daar vandaag, en elke dag bij stil. Met onze trainingen geven wij een sterke nieuwe generatie vrouwen de handvatten om op eigen benen democratische verandering in hun land te bewerkstelligen.