NL 
EN 
Afgelopen zondag, 15 mei, werden er in Libanon parlementsverkiezingen georganiseerd. Er werd lang naar uitgekeken in het door crises geraakte land. Een economische depressie veroorzaakt door politiek wanbeleid, de coronavirus pandemie en de havenexplosie in Beirut in augustus 2020 hebben het land aan de afgrond gebracht. Meer dan zeventig procent van de Libanese inwoners leven inmiddels onder armoedegrens.
Schendingen in het kiesproces
De verkiezingen zijn betwist – er werden 3500 schendingen van het verkiezingsproces gemeld door de onafhankelijke monitor LADE. Intimidate, omkoping en geweld zouden zijn toegepast door bestaande partijen zoals Hezbollah, Amal en de Lebanese Forces (LF) die hun macht willen behouden in het parlement.
Resultaten
De opkomst was zeer laag – 41 procent. Dit reflecteert het extreem lage vertrouwen van de Libanese bevolking dat de politiek in staat is om de problemen in het land op te lossen. Dezelfde mensen die het land in crisis hebben gestort, zijn al decennia aan de macht, sinds het complex sektarisch politiek systeem werd ingesteld in 1989 na een 15 jaar durende burgeroorlog.
Hezbollah wordt gezien als een verliezer van de verkiezingen. De aan Iran-geaffilieerde sjiitische partij heeft een grote politieke en militaire presentie in Libanon en wordt mede verantwoordelijk gehouden voor de grote problemen in het land. Terwijl Hezbollah en haar partner Amal gelijk bleven qua zetels, verloren trouwe onafhankelijke partners en de maronitisch-christelijke Free Patriotic Movement (FPM) van President Michel Aoun veel zetels. Hierdoor heeft dit door Hezbollah geleide machtsblok geen meerderheid meer in het Libanese parlement – zij komen waarschijnlijk uit op 61 van de 128 zetels.
Aan de andere kant zijn de maronitisch-christelijke Lebanese Forces (LF) een groot winnaar. De partij van oud-krijgsheer Samir Geagea is geaffilieerd aan Saoedi-Arabië en is een groot tegenstander van Hezbollah. Zij stegen naar 21 zetels, waarmee ze de grootste partij in het Libanese parlement worden. Afgelopen oktober brak er groot geweld uit tussen milities van beide partijen rondom de rechtszaak omtrent de havenexplosie in Beirut, waarbij overheidsambtenaren van het Hezbollah-kamp worden beschuldigd van betrokkenheid.
De protestbeweging van 2019
Velen kijken uit naar de mogelijke politieke institutionalisering van de Libanese protestbeweging van 2019. Deze protestanten willen een einde maken aan het dysfunctionele machtsverdelingssysteem in Libanon tussen de verschillende etnisch-religieuze sekten, dat tot enorme corruptie heeft geleid in het land. Kandidaten gelieerd aan de protestbeweging hebben dertien zetels gehaald – dit is een succes te noemen, maar lijkt niet genoeg om grote invloed op de politiek uit te oefenen. Grootschalige corruptie en cliëntelisme maken het zeer moeilijk voor nieuwe bewegingen om door te dringen in de Libanese politiek.
Status quo houdt waarschijnlijk aan
Onder aan de streep worden de verliezen van Hezbollah groots geïnterpreteerd als een trendbreuk en mogelijk begin van grote veranderingen in Libanon. Al bij al lijkt dit onwaarschijnlijk. De verkiezingen zijn vooral een legitimering van de bestaande politieke elite in Libanon, die zorgvuldig de machtsmiddelen in het land hebben verdeeld. De zetelverdeling is momenteel nog verder gepolariseerd, wat het nog moeilijker maakt om een ‘modus vivendi’ te vinden tussen de verschillende partijen in het parlement. Dit is cruciaal omdat Libanon grote, door het IMF geadviseerde hervormingen moet aangaan om een compleet faillissement van het land nog te kunnen afwenden. Politieke verlamming ligt echter voor de hand, en velen zijn het vertrouwen in de politiek volledig verloren. Het gebruik van geweld is voor vele bestaande partijen een mogelijke oplossing om verandering te kunnen forceren – of tegenhouden. Alleen grote veranderingen in het Libanese kiessysteem lijken een trendbreuk te kunnen vormen in de toekomst – en te kunnen voorkomen dat bestaande partijen elkaar buiten het parlement gaan betwisten.
Bronnen: ABC News AP News I AP News II France24
Foto: WikiMedia Commons
