Na meer dan een week van onzekerheid en onlusten, heeft het constitutionele hof eindelijk de winnaar van de verkiezingen bevestigd. De zittende president heeft een nieuwe termijn afgedwongen middels de stembus. Wacht… de zittende president? Maar Trump had toch verloren? Ja, dat heeft hij. Maar dit gaat de verkiezingen in Ivoorkust, van 31 oktober, gewonnen door 78 jarige Alassane Ouatarra.
Ouatarra won voor het eerst in 2010 de verkiezingen, in een tweestrijd met Laurent Gbagbo, de toenmalige President. Gbagbo en zijn jeugd milities legden zich niet neer bij de uitslag met als gevolg 3000 doden, 500.000 gewonden en 1 miljoen mensen op de vlucht. Toen het stof was neergedaald zat Ouatarra op het presidentiële pluche en Gbagbo in de beklaagdenbank bij het Internationale Strafhof in Den Haag.
In 2017, halverwege zijn tweede vredige, en relatief succesvolle, coalitie-regering, stelde Ouatarra expliciet niet nogmaals beschikbaar te zijn voor het presidentschap. Een Afrikaanse president die vrijwillig terugtreedt werd alom gevierd als de kroon op het herstel en de evolutie van de democratie die Ouatarra in Ivoorkust teweeg had gebracht. Te meer daar Ouatarra deze uitspraak deed niet lang nadat er nieuwe, sterk democratischere, grondwet was aangenomen. Dit na een vredig verlopen landelijk referendum dat met overweldigende meerderheid voor deze nieuwe grondwet stemde.
Op 8 maart, dit jaar, liepen de pensioenplannen van Ouatarra echter een forse deuk op: zijn vriend, rechterhand en zijn gedoodverfde opvolger, Premier Coulibaly, ging dood. Zijn overlijden aan een hartkwaal bleek te kort op de verkiezingen om een andere sterke kandidaat naar voren te schuiven. Aldus besloot de president alsnog zich verkiesbaar te stellen. Met alle ophef van dien.
De oppositie, inclusief mede coalitie partijen, stelden dat een president tot twee termijnen was behouden vanuit de nieuwe grondwet. En hier wordt het interessant, want beide partijen hebben gelijk. Dat van de twee termijnen staat inderdaad op niet mis te verstane wijze in de grondwet van 2016. Maar, stellen Ouatarra supporters, er was pas één termijn Ouatarra onder de 2016 grondwet en onder de vorige grondwet was er geen grens aan het aantal termijnen. Het constitutionele hof gaf Ouatarra gelijk.
De gezamenlijke oppositie, los van wat kansloze kandidaten, besloot daarop de verkiezingen te boycotten. In de aanloop naar de verkiezingen werd een voormalige coalitiegenoot van Ouatarra al de toegang tot het land ontzegt op beschuldiging van planning van politieke onlusten. Tijdens de verkiezingen heeft de oppositie naar schatting vier- tot vijfduizend stemlokalen geblokkeerd, meer dan twintig procent. Desondanks konden 54% van de stemgerechtigden wel stemmen, waarvan 94% voor Ouatarra stemde. Het constitutionele hof bekrachtigde dus deze uitslag. Maar net als bij die andere verkiezingsstrijd waar een 78-jarige man de winnaar lijkt, legt de oppositie zich er niet bij neer.
Verzameld in de zogenoemde Nationale Transitie Raad, zegt de oppositie naar een transitieregering toe te werken en heeft haar supporters opgeroepen de uitslag niet te accepteren maar de straat op te gaan. De onlusten die volgde werden door de veiligheidsdiensten de kop ingedrukt.Inmiddels zijn er 50 doden, een onduidelijk aantal gewonden, is er een verbod op demonstraties, en zijn de oppositieleiders onder huisarrest geplaatst.
Terwijl de internationale gemeenschap oproept tot “dialoog in plaats van repressie”, werkt Ouatarra aan het naar voren halen van zijn inauguratie, niet in de laatste plaats omdat hij als beëdigde president sterker staat in onderhandelingen met de oppositie. Op zijn beurt riep de belangrijkste oppositieleider, Soro, recent het leger op zich tegen de president te keren. Aangezien Ivoorkust de overgrote meerderheid van mondiale cacao produceert, moet u er dus voorlopig niet op rekenen niet op dat uw chocolade reep goedkoper wordt.
Door: Micha Hollestelle
Foto: Wikimedia Commons