Begin 2019 werd de SDG-toets geïntroduceerd om de impact van nieuwe wetsvoorstellen op ontwikkelingslanden en gendergelijkheid te toetsen. Building Change, een samenwerkingsverband tussen Partos, Foundation Max van der Stoel en Woord en Daad, heeft zich er voor ingezet om deze toets te introduceren.
Twee jaar na de invoering van deze toets heeft Building Change de balans opgemaakt van de daadwerkelijke uitvoering van deze toets. Alle beleidsstukken van de vijf belangrijkste coherentieministeries (Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking, Buitenlandse Zaken, Financiën, Economische Zaken & Klimaat en Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit) sinds de invoering van de SDG-toets op 1 januari 2019 zijn hiervoor verzameld. Op basis van die analyse hebben we 19 wetsvoorstellen, waarbij de SDG-toets uitgevoerd had moeten worden omdat het wetsvoorstel een duidelijke impact op ontwikkelingslanden of gendergelijkheid heeft, geselecteerd en aan een grondigere analyse onderworpen.
De voornaamste conclusie is dat de SDG-toets nauwelijks wordt toegepast bij wetsvoorstellen die wel degelijk relevant zijn voor de toets. Denk hierbij bijvoorbeeld aan wetsvoorstellen als Invest International, waar de SDG-toets achterwege is gelaten. Bij slechts één wetsvoorstel, de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking voor het jaar 2020, is er voldoende rekening gehouden met de impact van beleid- en regelgeving op ontwikkelingslanden en gendergelijkheid.
Building Change concludeert bovendien dat de uitvoering van de SDG-toets nog onvoldoende transparant is. Het is vaak niet duidelijk of beleidsmakers rekening gehouden hebben met de impact van nieuwe wetsvoorstellen op de voor de SDG-toets relevante onderwerpen omdat zij hier niet expliciet over hoeven te rapporteren.
Om deze problemen te verhelpen heeft Building Change een aantal aanbevelingen geformuleerd om de implementatie van de SDG-toets te verbeteren. Het voornaamste dat dient te gebeuren is dat de uitvoering van de SDG-toets verplicht gesteld moet worden binnen het beleidsproces. Het gaat er echter om dat de toets op een zichtbare manier wordt meegenomen bij de formulering van nieuw beleid- en regelgeving. Op deze manier is het ook makkelijker voor anderen om te zien hoe de overheid deze toets nou precies uitvoert. Daarnaast zou het ook goed zijn als maatschappelijke organisaties worden betrokken bij de uitvoering van deze toets. In het maatschappelijk middenveld zit veel kennis en kunde waar de overheid gebruik van kan maken, en het vermindert de regeldruk op ambtenaren bij het opstellen van nieuw beleid.
Uitgebreidere resultaten zijn te lezen in onze infosheet en achtergrondsdocument.
Door: Koen de Hek, Partos.