NL 
EN 
Foto: Rached Ghannouchi, leider van de Ennahda-partij – Flickr
Op 31 januari is de Tunesische oppositieleider Rached Ghannouci veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. Ghannouci, die 82 jaar oud is, is de leider van de grootste oppositiepartij in Tunesië, de Ennahda-partij. Ghannouci kreeg deze straf vanwege beschuldigingen dat Ennahda illegale buitenlandse bijdragen zou hebben ontvangen. De partij verwerpt deze beschuldigingen en stelt dat “Ennahda nooit buitenlandse financiering heeft ontvangen en dat de enige bankrekening van Ennahda onder toezicht staat van alle gerechtelijke en financiële instellingen.” De rechtbank gaf dezelfde straf aan Ghannouchi’s schoonzoon Rafik Abdessalem, een hoge Ennahda-functionaris, en legde Ennahda ook een boete op van $1,1 miljoen. Deze straf komt bovenop een gevangenisstraf van 15 maanden die vorig jaar door een andere rechtbank werd opgelegd aan Ghannouchi nadat hij schuldig was bevonden aan het aanzetten tot haat en het steunen van terrorisme. President Kais Saied heeft al vaker politieke tegenstanders opgepakt en wordt beschuldigd van het onderdrukken van de democratie.
President Kais Saied
Kais Saied, een voormalig professor in de rechten, werd in 2019 verkozen tot president van Tunesië. In 2021 voerde Saied een “zelfcoup” uit door het parlement te bevriezen en de regering te ontbinden, waardoor hij zichzelf uiteindelijk meer macht gaf. Mensenrechtenorganisaties beweren dat Saied sinds zijn machtsovername de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht heeft ondermijnd en strenge maatregelen tegen politieke tegenstanders en critici heeft opgevoerd, met een opmerkelijke escalatie van willekeurige arrestaties en vervolgingen. In 2023 werden meer dan twintig critici van de president, waaronder voormalige ministers en politici, gearresteerd. President Kais Saied is bekritiseerd voor het hardhandig optreden tegen de oppositie. Saied beweert dat deze acties nodig zijn om stabiliteit te waarborgen en terrorisme te bestrijden.
Ennahda
Ennahda, een zelfbenoemde islamitisch-democratische politieke partij in Tunesië, werd in 1981 opgericht als de Islamic Tendency Movement. De oprichting was geïnspireerd door andere islamitische organisaties zoals de Moslim Broederschap. De partij was verboden toen het Noord-Afrikaanse land onder het bewind van dictator Zine El Abidine Ben Ali stond, maar werd gelegaliseerd na de revolutie die Ben Ali in 2011 omverwierp. De zogenoemde Jasmijn Revolutie, of Arabische Lente, resulteerde in Tunesië’s eerste vrije verkiezingen in 2011 die Ennahda won met 90 van de 217 zetels.
Democratie onder druk?
Tunesië wordt vaak beschreven als het enige succesverhaal van de Arabische Lente, omdat het als enige land in staat was om de overgang naar democratie te maken. Toch zijn democratische hervormingen die na de Arabische Lente werden ingevoerd, teruggedraaid door president Kais Saied. In 2022 werd er gestemd voor een referendum waardoor Saied een nieuwe grondwet kon opstellen waarin de bevoegdheden van de rechterlijke macht en het parlement werden geminimaliseerd. Deze stemming werd geboycot door meerdere oppositiepartijen die Saied’s wending in de democratische vooruitgang publiekelijk veroordeelden. De parlementsverkiezingen die later in 2022 volgden, werden ook geboycot door oppositiepartijen. Naast deze boycot, weigerden veel burgers te stemmen vanwege verminderd vertrouwen in de politiek, waardoor uiteindelijk minder dan 9% van de kiesgerechtigden deelnam aan deze verkiezingen. Oppositiepartijen beweren dat Saied moet aftreden vanwege deze lage opkomst. Desondanks heeft Saied nog veel volgers die geloven dat er een sterke leider nodig is om problemen als corruptie aan te pakken.
In 2023, op de dag dat het begin van de Arabische Lente 12 jaar geleden was, gingen duizenden demonstranten de straat op om te protesteren tegen Saied’s machtsovername. Demonstranten scandeerden: “het volk eist de val van het regime.” Door de macht van de rechterlijke macht en het parlement in te perken en de politieke oppositie hardhandig aan te pakken, wordt Saied verweten een autocratisch bewind te voeren. Ennahda is het eens met dergelijke beweringen en beschrijft de beschuldigingen die hebben geleid tot de gevangenneming van Ghannouchi als een voortzetting van de “stoom van onrechtvaardigheden” waarmee de partij en andere “democratische krachten” in Tunesië te maken hebben gehad. Saied ontkent deze beweringen en zegt dat hij het land uit de corruptie en economische neergang moet helpen.
