NL 
EN 
Kopstukken van regeringspartij Georgian Dream bij een protest vóór de ‘buitenlandse-agentenwet’ (April 2024, Jelger Groeneveld, Wikimedia Commons)
De rol van Nederland als thuisbasis voor twijfelachtige, belastingontduikende brievenbusfirma’s is bekend. Ons land blijkt echter ook plek te bieden aan propagandakanalen die de democratie in andere landen bedreigen. Onderzoek van de Foundation Max van der Stoel in samenwerking met Georgische activisten (namen bij redactie bekend) wijst uit dat het moederbedrijf van het Georgische kanaal ‘Imedi TV’, bekend als spreekbuis van de autoritaire, pro-Russische Georgian Dream regering, geregistreerd staat op de Amsterdamse Zuidas. Imedi TV wordt gebruikt door oligarchen en de Georgische regering om het land verder van haar democratische pad te duwen. Het kanaal verspreidt nepnieuws over verkiezingen, de Europese Unie en de protesten in het land. We zouden dit als Nederland niet moeten faciliteren. Daarbij hebben we een kans via sancties de antidemocratische krachten in Georgië terug te drukken.
De “Media Finance Group” en Imedi TV
Het moederbedrijf van Imedi TV is de ‘Media Finance Group B.V.’, Dit bedrijf bezit Georgian Media Production Group LLC, waar Imedi TV onder valt. Deze firma staat in Amsterdam-Zuid geregisteerd, op de Parnassustoren, in Amsterdam-Zuid. De Media Finance Group nam Imedi TV over in 2021 en staat onder mede-eigenaarschap van Imedi-eigenaar Irakli Rukhadze. In het Verenigd Koninkrijk hebben er al grote fraudezaken gespeeld rondom bezittingen van Rukhadze, waarbij hij een schadevergoeding van 170 miljoen dollar diende te betalen. Deze zaken richtten zich met name op afhandelingen van bezittingen van de overleden, controversiële miljardair Badri Patarkatsishvili. Deze oligarch was tot zijn dood in 2008 zeer betrokken in de Georgische politiek en richtte in 2001 Imedi TV op. Het bezit van het populaire Imedi TV werd onderdeel van een groot politieke machtsspel tussen 2008 en 2012, waarna het weer in private handen kwam. De verplaatsing van het tv-bedrijf naar een Nederlandse ‘brievenbus’ zorgt ervoor dat het moeilijker wordt voor de Georgische overheid om grote mediabedrijven onder publiek toezicht te plaatsen.
In het Verenigd Koninkrijk is ook de nodige controverse rondom het bedrijf Hunewell Partners, waar Rukhadze in het bestuur zetelt. Hunewell is eigenaar van de Media Finance Group, maar ook van Tolanius Beheer BV, dat het zeer lucratieve ‘Rustavi Steel LLC’ staalbedrijf bezit, en Cement Invest BV, dat ‘Georgian Cement’ bezit. Beide bedrijven hebben ook een brievenbus in Amsterdam. De banden van oligarch Rukhadze in Nederland reiken dus verder dan alleen mediabedrijf Imedi. Via deze belastingconstructies in Nederland en het Verenigd Koninkrijk wordt financieel kapitaal vrijgemaakt. Dit kan vervolgens aangewend worden om de grip op de Georgische democratie versterken door investeringen in mediabedrijven en de bankenwereld. Via de ‘Liberty Bank’ – waar Rukhadze bestuursvoorzitter van is, worden alle pensioen en sociale voorzieningen in Georgië betaald. We weten dat Georgische Droom sociale voorzieningen heeft gebruikt om stemmen te kopen bij verkiezingen.
Wie is Rukhadze?
Imedi TV staat dus onder beheer van Irakli Rukhadze, een oligarch die zijn fortuin verdiende in de Georgische bankenwereld. Rukhadze is een zakenpartner van Georgië’s meest bekende oligarch Bidzina Ivanishvili en staat onder sanctie van een aantal EU-landen, en ook Oekraïne. In het Verenigd Koninkrijk wordt er momenteel onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om sancties op te leggen aan Rukhadze na gestelde vragen in het Lagerhuis. Ook in de VS – vóór de inauguratie van Trump – werd Rukhadze aangemerkt als een persoon die mensenrechten- en rechtstaatsschendingen door Georgische Droom ‘mogelijk maakt’ en daardoor onder het sanctieregime kan vallen. Rukhadze zelf gelooft niet dat hij sancties vanuit de VS zal krijgen, aangezien hij het Amerikaanse staatsburgerschap bezit.
Imedi TV staat bekend als een spreekbuis van regeringspartij Georgische Droom. Het verspreidt nepnieuws rondom protesten en verkiezingen, jaagt haat aan tegen minderheden zoals de LGBTI-gemeenschap en deelt onwaarheden over de Europese Unie. Met name in de afgelopen maanden heeft Imedi een belangrijke rol gespeelt in de democratische achteruitgang van Georgië. Op Imedi TV was de enige exitpoll zichtbaar waarin Georgian Dream een absolute meerderheid kreeg bij verkiezingen afgelopen oktober, met percentages die door vele onderzoekers en internationale waarnemers worden betwist en niet worden erkend. En nadat de oppositieleider Giorgi Gakharia was aangevallen, publiceerde Imedi TV een geknipt en geplakt filmpje waarin Gakharia als boosdoener wordt gepresenteerd. Tegelijkertijd zijn de echte opnames uit het hotel in beslag genomen door de overheid die weigert het openbaar te maken. Eigenaar Rukhadze herhaalde na de verkiezingen even fijntjes hoe hij tegen de oppositie en de Georgische democratie aankijkt. “Ze (Georgische Droom, red.) had de UNM-partij moeten verbieden toen ze de kans hadden in 2012”.
Actie van de Nederlandse regering nodig
Imedi TV en Rukhadze zijn hiermee medeplichtig aan het geweld en het ondemocratische beleid van Georgische Droom. De partij van Ivanishvili is al sinds 2012 aan de macht in Georgië, maar sinds de Russische inval van Oekraïne hebben ze een steeds sterker pro-Russisch en autoritair geluid laten horen. Er is veel bewijs dat de partij de laatste verkiezingen in oktober in hun voordeel gemanipuleerd heeft, waardoor de EU de uitslag van de verkiezingen ook niet erkent. Hiernaast gebruik de partij ook geweld om vreedzame protesten neer te slaan en oppositiepolitici te intimideren. Amnesty International beschrijft bijvoorbeeld de grote schaal waarop de Georgische politie de afgelopen tijd zonder consequenties demonstranten en journalisten heeft mishandelt en zelfs gemarteld.
Het tolereren en aanwakkeren van dit geweld, het ontmantelen van de democratie en de pro-Russische koers van Georgische Droom heeft ertoe geleid dat veel landen aan vertegenwoordigers van de partij sancties hebben opgelegd. Nederland sluit zich in Europees verband bijvoorbeeld aan bij het inperken van visavrij reizen voor kopstukken van de Georgische regering. Als we onze steun aan de democratische beweging in Georgië serieus willen nemen, moeten we ook in eigen huis kijken en geen onderdak bieden aan brievenbusfirma’s van propagandakanalen. Een bezoek van de FIOD aan deze brievenbus bij de Parnassustoren zou daarom niet misstaan.
