NL 
EN 
In een historische en zorgwekkende escalatie van politieke repressie heeft het Belarussische ministerie van Binnenlandse Zaken op 7 mei 2025 de Belarussische Sociaaldemocratische Partij (Hramada), of BSDP, officieel aangemerkt als een “extremistische formatie”. Het is de eerste keer sinds de onafhankelijkheid van het land dat een legaal geregistreerde democratische oppositiepartij op deze manier wordt geclassificeerd.
De maatregel richt zich niet alleen op de organisatie zelf. Ook vooraanstaande leden van de partij, waaronder de huidige partijvoorzitter, zijn als extremisten aangemerkt. Daarnaast zijn bijbehorende socialemedia-accounts en e-mailadressen op de zwarte lijst geplaatst. Deze stap maakt feitelijk elke vorm van betrokkenheid bij de BSDP of haar digitale aanwezigheid strafbaar.
De BSDP werd opgericht in 1991 en functioneerde meer dan dertig jaar legaal als een uitgesproken voorvechter van sociaaldemocratische waarden in Belarus. De partij telde meer dan 1.100 leden voordat het Hooggerechtshof in 2023 haar officiële registratie introk. Na deze gerechtelijke ontbinding stopte de partij al haar activiteiten binnen het land om veiligheidsredenen, waarbij de vertegenwoordiging werd overgedragen aan leden in ballingschap.
Ondanks de binnenlandse repressie bleef de BSDP internationale banden onderhouden. De partij is volwaardig lid van de Progressive Alliance en kreeg eind 2023 de status van waarnemer binnen de Partij van Europese Socialisten (PES).
Mensenrechtenorganisaties en internationale waarnemers waarschuwen dat het extremistenlabel de voorbode kan zijn van een nieuwe golf van politieke vervolging. De BSDP zelf verwacht een toename van repressie naar aanleiding van deze beslissing, waaronder de mogelijke arrestatie van voormalige leden en de inbeslagname van hun privébezittingen.
Zelfs vóór de liquidatie stond de BSDP al onder zware druk van de autoriteiten. Minstens 18 leden werden erkend als politieke gevangenen, van wie er nog altijd negen vastzitten. Een van de meest tragische verliezen voor de partij was de dood van Ihar Lednik, een prominent lid die overleed in gevangenschap.
Deze nieuwste ontwikkeling benadrukt de volledige dictatuur die zich in Belarus heeft gevestigd, en de enorme risico’s waarmee politieke dissidenten worden geconfronteerd – zelfs zij die zich altijd vreedzaam en democratisch hebben ingezet. Voor Europese partners is het essentieel om zich uit te blijven spreken over onze Belarussische collega’s – hun strijd weerspiegelt de bredere strijd voor democratie en rechtvaardigheid op ons continent.
