NL 
EN 
Foto: PVDA
Op maandag 4 september bracht de Moldavische president Maia Sandu een bezoek aan het Nederlandse parlement als onderdeel van haar staatsbezoek aan Nederland. Het bezoek is een verdere toenadering tussen Nederland en Moldavië, nadat Nederland op 19 april een ambassade opende in Chisinau, de hoofdstad van Moldavië. Het bezoek kan daarnaast gezien worden als onderdeel van de potentiële Moldavische toetreding tot de Europese Unie. Sandu sprak tijdens haar bezoek aan de Eerste Kamer met Mei Li Vos en Roelien Kamminga, ondervoorzitters van de Eerste en Tweede Kamer respectievelijk. De FMS sprak met Mei Li Vos over deze bijzondere ontmoeting en vroeg haar naar de belangrijkste zaken die naar voren kwamen in het gesprek en hoe Nederland Moldavië kan steunen.
Om te beginnen, wat heeft u besproken met president Sandu?
“We hebben voornamelijk gesproken over de positie die Moldavië inneemt in het Oekraïne-conflict. Moldavië ligt natuurlijk tussen Roemenië (NAVO-lid, red.) en Oekraïne in. Ze vertelde dat ze de ochtend van 24 februari, de ochtend dat Rusland Oekraïne binnenviel, wakker werd van de inslaande bommen. Rusland is altijd een grote bedreiging geweest voor Moldavië, het is een klein land en ook de situatie in Transnistrië draagt bij aan deze dreiging. Daarnaast heb ik haar gevraagd naar de situatie van het onderwijs, Sandu is namelijk ook minister van Onderwijs geweest. Het beste wapen tegen een agressor als Rusland is goed opgeleide mensen.”
Ook ging het gesprek over destabilisatie door desinformatie, aangezien op veel verschillende manieren wordt gepoogd Russische propaganda te verspreiden in Moldavië, bijvoorbeeld via het onderwijs. “Daar maakt Maia Sandu zich grote zorgen over, want ze kan niet zomaar tegen alle docenten zeggen ‘dit moet je doceren’. Als een bevolking niet inziet hoe belangrijk democratie is en zich voegt naar een dictator, dan ben je weg.”
Hoe kan Nederland Moldavië helpen?
“Men heeft in Nederland, en ook in Europa, gelukkig het besef dat Moldavië zwaar onder druk staat. Sandu zei ook erg blij te zijn met de steun die ze heeft ontvangen vanuit Nederland. Nederland moet doorgaan op de ingeslagen weg en Moldavië financieel blijven steunen, zoals het de afgelopen jaren ook heeft gedaan. Het is ook belangrijk dat Nederland Moldavië blijft helpen bij alle stappen die het moet nemen om toe te treden tot de Europese Unie. Daarnaast is het van belang dat het MATRA-programma gesteund blijft worden. Via het MATRA-programma worden jongeren opgeleid en krijgen ze democratiecursussen. Zo leren ze bijvoorbeeld hoe je op een heel lokaal niveau in je eigen gemeente democratie organiseert. Het is ook voor ons essentieel dat we blijven investeren in ‘tegengif’ in de vorm van goed opgeleide burgers, die snappen wat democratie is en waarom het zo belangrijk is. Nederland moet aan de ene kant dus financieel bijdragen, maar aan de andere kant blijft ook het ontwikkelen van de Moldavische democratie cruciaal.”
Gaat de uitslag van de komende verkiezingen in Nederland invloed hebben op de relatie tussen Nederland en Moldavië?
“Als er nu een andere regering komt, die zich ingraaft in het Nederlandse eigen belang, en de banden en steun aan de landen rondom Oekraïne verbreekt, dan kan dat het begin zijn van het opgeven van onze vrijheid. Maar kijk bijvoorbeeld naar Frans Timmermans, die voortdurend blijft spreken over democratie en vrijheid. Mensen beseffen niet hoe kostbaar onze vrijheid is en ik denk dat je echt een tijdje op zo’n plek moet wonen om de pertinente angst te kunnen bevatten, wij kunnen ons niet voorstellen hoe dat is. Vrijheid wordt tegenover veiligheid en rijkdom gezet, maar vrijheid is zo ontzettend belangrijk, het is de lucht die je ademt.”
Wat is je het meest bijgebleven van het gesprek?
“De ongelofelijke moed van Maia Sandu. Ik was geraakt door de manier waarop ze vertelde over de problemen die spelen in Moldavië. Ze had zo’n heldere, gefocuste blik in haar ogen. Het was eigenlijk maar een kort bezoek, maar in die korte tijd word je echt wakker geschud. Je leest natuurlijk veel over de situatie, maar wanneer je iemand spreekt die er zelf middenin zit, gaat het ook echt leven – het maakt het veel tastbaarder. Daarnaast was ik erg onder de indruk van het feit dat Moldavië binnen een jaar onafhankelijk is geworden van Russisch gas.
Ik denk dat we in Nederland ons wat meer mogen beseffen hoe kostbaar onze vrijheid is. Als je zo iemand in de ogen kijkt, dan besef je weer wat je hebt en ik denk dat we dat ook allemaal nodig hebben.”
Door: Timon Driessen & Ype Verhagen
