Een aantal jaren heeft het Roemeense anti-corruptieparket voor klinkende veroordelingen kunnen zorgen. De regering heeft die dynamiek gestopt, probeert het OM te muilkorven en negeert het onafhankelijke bestuursorgaan van de rechtspraak. Dit vertaalt zich echter nog niet in een lagere score op de Corruption Perception Index van Transparency International.
Top Openbaar Ministerie onder vuur
Aangezien officieren van justitie heel moeilijk ontslagen kunnen worden, heeft de minister van justitie iets anders bedacht om zich te ontdoen van al te onafhankelijke magistraten aan de top van het OM: vernietigende managementevaluaties. Met een dergelijke procedure is eerder al het hoofd van de anticorruptie-eenheid, mevrouw Kövesi, aan de kant gezet. Zij heeft, vanwege de veroordelingen die ze rond kreeg, grote vijandigheid gekweekt bij de gevestigde orde. En nu is de beurt aan het hoofd van het OM, Augustin Lazăr. Ook zijn functioneren kan volgens de minister niet door de beugel. De regering stelt vervolgens tammere vervangers voor.
Timmermans boos over wetsvoorstellen
De Roemeense regering heeft een aantal controversiële maatregelen genomen die het, bij elkaar genomen, moeilijker maken om corrupte politici te veroordelen tot flinke gevangenisstraffen. Er gaan ook al een tijd geruchten over een amnestieregeling die in de maak zou zijn voor de veroordeelden onder hen. Bovendien heeft de regering de slechte toestanden in de gevangenissen aangegrepen om gedetineerden verruimde mogelijkheden tot strafvermindering met vergoeding te geven, in plaats van de omstandigheden in de gevangenissen te verbeteren.
De Europese Commissie reageert negatief op deze ontwikkelingen. Het nieuwste voortgangsrapport over de rechtsstaat in Roemenië was zeer kritisch, en vicevoorzitter Timmermans heeft in de pers herhaaldelijk gewaarschuwd dat Roemenië riskeert weer af te glijden na een aantal jaren vooruitgang. In een speech voor het Europees Parlement klaagt hij dat het Roemeense parlement en de regering niet naar hem luisteren.
En dat klopt. Je zult Roemeense politici niet gauw in internationaal verband op de nationalistische trom horen slaan, zoals Polen en Hongarije dat doen. Maar in eigen land wordt op de druk van de EU luidkeels gereageerd dat men geen vazalstaat is en dat het soevereine Roemenië zelf mag weten hoe het zijn boontjes dopt.
Burgers
De pas verschenen index over 2018 van Transparency International, die de perceptie van corruptie meet, geeft geen wezenlijk verschil aan ten opzichte van vorig jaar. Van de EU-landen staat Roemenië nu zelfs boven Hongarije, Griekenland en Bulgarije op de lijst. Met de wetsvoorstellen die corruptie meer ruimte geven, is het echter de vraag of dat zo blijft.
Afbeelding: Mihai Petre/Wikipedia