Foto: Deelnemers van de training van FMS, Rainbow Rose en Labour bij EuroPride in Thessaloniki
Hoewel de afgelopen decennia aanzienlijke vooruitgang is geboekt op het gebied van LGBTI+ rechten, blijft de strijd voor volledige gelijkheid een voortdurende uitdaging. Discriminatie, geweld en een gebrek aan wettelijke bescherming zijn nog steeds wijdverspreid in veel delen van de wereld, inclusief de Westelijke Balkan. De FMS wil deze ongelijkheden tegengaan en LGBTI+ bewegingen ondersteunen in deze regio. Dit doen wij middels het ‘LGBTI Inclusion in the Western Balkans’ project.
Voor dit project hebben de FMS, Rainbow Rose en Labour in Thessaloniki gezamenlijk een training georganiseerd, tijdens het weekend van EuroPride. Met dit soort trainingen willen we politici en activisten in de regio ondersteunen, zodat zij de unieke uitdagingen van de LGBTI+ gemeenschap beter begrijpen en hier effectiever op kunnen reageren.
Wij spraken met Miloš Đajić van het Centar Modernih Vestina en Dajana Bakić van Rainbow Rose, die betrokken waren bij de organisatie en aanwezig waren in Thessaloniki, over hun ervaringen en verwachtingen voor het LGBTI+ Inclusion project.
Verenigd door een gedeelde toewijding aan LGBTI+ inclusie
Miloš beschreef de training in Thessaloniki als volgt: “De eerste trainingssessie was een inspirerende ervaring. Het bracht vertegenwoordigers samen van sociaaldemocratische partijen uit de hele Westelijke Balkan – Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië – verenigd door een gedeelde toewijding aan LGBTI+ inclusie.”
“Het bracht vertegenwoordigers samen van sociaaldemocratische partijen uit de hele Westelijke Balkan – Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië”
Het programma bestond uit een mix van lezingen, peer-to-peer learning en workshops om vaardigheden op te bouwen. Volgens Miloš was de presentatie van Dina Bajrektarević een opmerkelijk hoogtepunt: “Dina Bajrektarević, een activiste uit Tuzla, Bosnië en Herzegovina, gaf een krachtige presentatie waarvan de inzichten een blijvende impact hadden.” Dajana benadrukte dat de paneldiscussies over LGBTI-rechten in de Westelijke Balkan waardevolle mogelijkheden voor het uitwisselen van ideeën en strategieën boden.
De stimulerende invloed van EuroPride
De training was tijdens de EuroPride, die dit jaar in Thessaloniki plaatsvond. Uiteraard gingen de deelnemers hier naartoe. Miloš merkte op dat de sfeer van EuroPride in Thessaloniki de trainingservaring aanzienlijk versterkte: “Voor veel deelnemers was het de eerste keer dat ze een Pride evenement van deze omvang bijwoonden. Deze ervaring was een krachtige les in het organiseren van grootschalige, vreugdevolle evenementen en onderstreepte het belang van zichtbaarheid en solidariteit in de beweging voor LGBTI-rechten.”
“Voor veel deelnemers was het de eerste keer dat ze een Pride evenement van deze omvang bijwoonden”
Dajana was ook positief over de invloed van EuroPride op de training: “Deelnemers betrekken bij LGBTI+ kwesties kan een uitdaging zijn. Zelfs sociaaldemocratische politici zijn vaak voorzichtig vanwege de “gevoeligheid” van het onderwerp. EuroPride bood een uitstekende gelegenheid om in contact te komen met activisten uit de hele regio en bood een platform voor de queer gemeenschap om zich openlijk en met trots te uiten, maar ook om zinvolle discussies over problemen waar de queer gemeenschap mee te maken heeft te houden.”
“EuroPride bood een uitstekende gelegenheid om in contact te komen met activisten uit de hele regio en bood een platform voor de queer gemeenschap om zich openlijk en met trots te uiten”
EuroPride 2024 in Thessaloniki was bijzonder gedenkwaardig voor Miloš , vooral in vergelijking met de gespannen sfeer van EuroPride in Belgrado, waar het evenement bijna verboden werd, zei Miloš: “EuroPride 2024 in Thessaloniki was een openbaring. Het was ongelooflijk om te zien wat Pride kan en zou moeten zijn, met meer dan 15.000 deelnemers.” De ervaring werd beschreven als “een krachtige demonstratie van trots en doelgerichtheid” en Miloš zei dat het de deelnemers inspireerde om dit gevoel van eenheid terug te brengen naar hun gemeenschappen.
Vooruitblik: Verwachtingen en uitdagingen
Als Dajana vooruit kijkt naar het komende jaar, ziet ze zowel beloften als belangrijke uitdagingen. Volgens haar is een grote uitdaging de opkomst van extreemrechtse en populistische partijen, en de terugval van queer rechten. Ze noemt een recent voorbeeld in Bosnië-Herzegovina, waar de regering van entiteit Republika Srpska de term “genderidentiteit” heeft geschrapt in wijzigingen van het wetboek van strafrecht van de regio. Miloš noemde een andere uitdaging: “De meest urgente uitdaging is de organisatorische kwetsbaarheid van de sociaaldemocratische partijen in onze regio,” merkte hij op, en hij noemde de afnemende steun van burgers als een belangrijk probleem.
“De meest urgente uitdaging is de organisatorische kwetsbaarheid van de sociaaldemocratische partijen in onze regio”
Ondanks deze uitdagingen zijn Miloš en Dajana hoopvol. Dajana zei: “Ik ben enthousiast over het opbouwen van een beweging tegen deze bedreigingen en het ondersteunen van nieuwe activisten en daadwerkelijke voorvechters van verandering.” Ook zei Miloš : “Mijn belangrijkste verwachting is dat we onze collectieve strijd zullen voortzetten en nieuwe besluitvormers – met name parlementsleden in het nationale parlement – zullen mobiliseren om deze kwesties op te pakken.”
“Ik ben enthousiast over het opbouwen van een beweging tegen deze bedreigingen en het ondersteunen van nieuwe activisten en daadwerkelijke voorvechters van verandering”
Beiden zien dit programma als een katalysator voor verandering in conservatieve samenlevingen, die helpt attitudes te veranderen en de strijd voor gelijkheid op de voorgrond te plaatsen. Miloš legde uit: “Dit programma heeft een aanzienlijk aantal deelnemers in vier landen getraind en hen voorzien van de kennis, vaardigheden en netwerken die nodig zijn om veranderingen binnen hun gemeenschap te bevorderen.”
Samen ongelijkheden bestrijden
Miloš en Dajana benadrukken de noodzaak van voortdurende betrokkenheid bij de LGBTI+-gemeenschap om solidariteit en betrokkenheid te tonen. Ze hopen dat deelnemers na het programma toegerust zijn om specifieke uitdagingen van de LGBTI-gemeenschap in hun eigen land aan te pakken. “We kunnen dit samen doen,” zei Dajana vastberaden.
“We kunnen dit samen doen”
Het bouwen van een toekomst waarin iedereen, ongeacht hun seksuele geaardheid of genderidentiteit, zich veilig en gerespecteerd voelt is van groot belang. De strijd voor LGBTI+ rechten is nog lang niet voorbij, maar samen kunnen we ongelijkheden bestrijden en een inclusievere samenleving creëren voor de toekomstige generaties.