Zoek op
Sluit dit zoekvak.

Klap voor de gehele Balkan regio: Albanië en Noord-Macedonië afgewezen door EU

Op 18 Oktober besloot de Europese Raad na een langdurig debat dat het de toetredingsonderhandelingen met Albanië en Noord-Macedonië zou uitstellen. De oppositie tegen het openen van de onderhandelingen werd geleid door Frankrijk, die van mening is dat het EU toelatingsproces eerst moest worden aangepast voordat onderhandelingen met aspirant lidstaten geopend kunnen worden. Het debat ging verder over de vooruitgang die beide landen hadden gemaakt op terrein van rechtstaat, mensenrechten en democratisering. 

Denemarken en Nederland waren tegen het openen van gesprekken met Albanië omdat ze de justitiële hervormingen niet afdoende vonden. De vooruitgang die door Noord-Macedonië was gemaakt werd door beide landen wel goedgekeurd. Maar een zogeheten “decoupling” ,waarbij de onderhandelingen alleen met Noord-Macedonië worden geopend werd door Frankrijk gevetood.  Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk voelde zich naar eigen zeggen beschaamd: “deze twee landen hebben hun examen gehaald. Dat kan ik niet zeggen van onze eigen lidstaten.”

Hervormingen en nieuwe verkiezingen
Beide Balkan landen zijn al jarenlang bezig om hervormingen door te voeren die de bestuurlijke en rechtstatelijke macht naar het gewenste EU niveau moeten brengen. Albanië ging zelfs zo ver met de hervormingen dat inmiddels het eigen hooggerechtshof niet meer functioneert. Er is nu nog maar één rechter na een streng screeningsproces dat corrupte rechters uit het rechtssysteem moest filteren.

De progressieve en pro-Europese Noord-Macedonische premier Zoran Zaev trok meteen na het uitstel zijn conclusies en kondigde zijn vertrek in januari aan, waardoor vroegtijdige verkiezingen in april zijn uitgeschreven. Hierbij ligt een overwinning voor nationalistische partijen op de loer, aangezien de naamsverandering van het land al moeilijk te slikken was voor grote delen van de bevolking. De beloofde integratie in de EU maakte de naamsverandering nog draagbaar, maar met de  recente tegenslag in het achterhoofd is het nog maar de vraag of de bevolking zich achter de EU koers  van de huidige regering blijft scharen.

Impact op de rest van de Balkan regio
Niet alleen voor Albanië en Noord-Macedonië heeft de afwijzing gevolgen, ook in andere Balkan landen reageren regeringsleiders teleurgesteld op de beslissing van de EU. Zo noemt de Servische president Aleksander Vucic de EU een ontrouwbare partner, waarbij hij andere landen op de Balkan oproept om een eigen koers te varen. Een eigen koers varen doet Servië al jaren, zo tekent het binnenkort een vrijhandelsakkoord met de Euraziatische Economische Unie, wat geleid wordt door Rusland.
Sommige experts uitte hun zorg over de impact van de beslissing op de onderhandelingen tussen Servië en Kosovo, die binnenkort hervat zullen worden. Nu de EU een negatief signaal afgeeft betreffende de Europese toekomst van de Balkan, zullen beide landen zich minder geneigd voelen compromissen te sluiten onder druk van EU lidstaten.