NL 
EN 
Foto: Georgische vlag – Flickr
Op 26 oktober vinden in Georgië de eerstvolgende parlementsverkiezingen plaats. Dit zal zich aftekenen tegen de achtergrond van enkele controversiële wetsvoorstellen die onlangs zijn aangenomen. Zo heeft het Georgische parlement op 17 september ingestemd met een wet waarmee elke vorm van LHBTQ+ representatie officieel verboden wordt. Daarnaast is eerder dit jaar ook al een wet aangenomen waarmee maatschappelijke organisaties die geld vanuit het buitenland ontvangen bestempeld worden als ‘buitenlandse belangenbehartigers’. Deze wetten zijn bedacht en ingevoerd door de regerende ‘Georgian Dream’ partij die een meerderheid in het parlement heeft en steeds meer autocratische trekjes begint te vertonen.
Sinds 2023 is Georgië officieel een kandidaat voor het EU-lidmaatschap, maar Georgian Dream heeft het land sindsdien steeds verder van de EU gedreven. Naast de bovengenoemde wetten hebben zij bijvoorbeeld gezworen dat ze alle oppositiepartijen zullen verbieden zodra zij daar in het parlement genoeg zetels voor krijgen. Dit plan heeft tot ontzettend veel kritiek van de EU geleid, die dit als de zoveelste antidemocratische maatregel van deze partij ziet. Hiernaast is Georgian Dream in toenemende mate pro-Russisch geworden. De partij heeft bijvoorbeeld geweigerd om Rusland na de inval in Oekraïne sancties op te leggen. Volgens hen zal dit Georgië alleen maar in een oorlog met Rusland trekken. Met dit idee proberen zij de verkiezingen dan ook te winnen, namelijk door te beweren dat zij voor vrede zijn, terwijl de oppositie het land in oorlog wil storten. Dit klinkt misschien overdreven, maar vanwege de geschiedenis van Georgië zou dit frame best effectief kunnen zijn. Georgian Dream probeert zo namelijk met behulp van angst aan de macht te blijven.
Een lastige geschiedenis
In 2008 vond er een korte oorlog tussen Georgië en Rusland plaats, waarbij Georgië militair overlopen werd door haar veel machtigere buurland. Tijdens deze oorlog ontstond er eerst een conflict tussen de Georgische regering en de twee separatistische regio’s Zuid-Ossetië en Abchazië. Toen Georgië na vele provocaties deze regio’s aanviel, stond een groot Russisch leger klaar om het Georgische leger met overmacht te verslaan. Deze oorlog heeft tot een groot trauma in Georgië geleid en is nog steeds van invloed op de regio. Rusland is namelijk nog altijd militair aanwezig in Zuid-Ossetië en Abchazië en verlegt de grens steeds een beetje om meer land van Georgië in te pikken.
Het gedrag van Georgian Dream moet dan ook in deze context begrepen worden. In 2012, na de oorlog, is deze partij aan de macht gekomen en heeft het zich enorm afgezet tegen de pro-Europese ‘United National Movement’ die destijds aan de macht was. Volgens Georgian Dream heeft deze partij in 2008 de oorlog uitgelokt en willen zij dit nu weer doen. Dit raakt dus een gevoelige snaar, maar neemt ook alle verantwoordelijkheid weg bij Rusland. De strategie die hier wordt toegepast is duidelijk. Georgian Dream probeert Rusland ten koste van alles te vriend te houden, om zo een nieuw conflict tussen de twee landen te vermijden. Door de oorlog in Oekraïne is dit alleen nog maar een moeilijkere opdracht geworden en heeft de partij steeds wanhopigere maatregelen genomen. Dit zal echter niet effectief zijn. Rusland heeft keer op keer later zien dat het geen enkel respect heeft voor de territoriale integriteit van Georgië. De inval van Oekraïne zegt al genoeg, maar haar voortdurende aanwezigheid in Zuid-Ossetië en Abchazië spreekt helemaal boekdelen. Met Rusland valt dus niet te praten. De enige manier om de veiligheid en onafhankelijkheid van Georgië te garanderen is door de democratie te versterken en tot de EU toe te treden. Georgian Dream is elke kans hiertoe aan het vergooien, maar als de oppositiepartijen de verkiezingen winnen is er nog hoop.
Wat doet de oppositie?
De Georgische oppositie bestaat uit enorm veel kleine partijen, waarvan veel de kiesdrempel van 5% niet zullen halen. Om deze reden probeert de huidige president van Georgië, Salome Zourabichvili, die zich openlijk heeft uitgesproken tegen het beleid van Georgian Dream, alles te doen om de oppositie bij elkaar te brengen. In mei presenteerde zij een een programma waar de verschillende oppositiepartijen zich naar haar mening mee moesten verenigen. Hierin staat onder andere dat wetten die schadelijk zijn voor het toetredingsproces tot de EU van Georgië ingetrokken zullen worden en dat het rechtssysteem hervormd wordt. Met behulp van dit programma, hebben enkele oppositiepartijen zich verenigd rondom de grootste oppositiepartij, de United National Movement, maar een ander deel weigerde dit.
Zourabichvili heeft hierna geprobeerd om twee van deze weigeraars, de democratische oppositiepartijen ‘For Georgia’ en ‘Strong Georgia’, te verenigen in een nieuwe coalitie, maar dit is helaas op niets uitgelopen. Beide partijen beschuldigen elkaar er nu juist van om schuldig te zijn aan het mislukken van deze onderhandelingen. Hierdoor blijft het de vraag of beide partijen de kiesdrempel wel gaan halen, wat positief wordt bekeken vanuit de machtsblokken Georgian Dream en United National Movement. De oppositie blijft dus verdeeld. Toch is er hoop. Volgens de meest recente peilingen zal een groot aantal partijen de 5% kiesdrempel halen en zal Georgian Dream geen meerderheid behalen. Dit betekent dat de huidige regering haar plannen, zoals het verbieden van de oppositie, niet kan voortzetten en meerdere partijen nodig zijn om een nieuwe regering te vormen. Deze toename in pluriformiteit is een cruciale ontwikkeling voor de democratie in Georgië.
Een keuze tussen angst of hoop
Terwijl Georgian Dream dus vooral angstig naar Moskou kijkt, zijn de ogen van de oppositie hoopvol op Brussel gericht. De dreiging van Rusland blijft altijd groot en zeker na de inval van Oekraïne is het duidelijk dat het geen enkel respect heeft voor de territoriale integriteit van haar buurlanden. De strategie die Georgian Dream toepast om Rusland te vriend te houden zal dan ook niet effectief zijn. Door zich van de EU en democratische waarden af te zetten, speelt deze partij Rusland alleen maar in de kaart.
Georgian Dream wil iedereen laten geloven dat er op 26 oktober een keuze tussen vrede of oorlog gemaakt moet worden. Deze keuze klinkt heel simpel, maar deze zogenaamde vrede betekent niets anders dan het legitimeren en accepteren van de greep die Rusland al jaren op Georgië heeft. De oppositie wil deze greep juist verbreken. Dit laatste is nu nog mogelijk, maar als Georgian Dream wint is het bij de volgende verkiezingen misschien te laat. Laten wij hopen dat de oppositie een meerderheid zal behalen en Rusland met democratische en rechtsstatelijke maatregelen buiten de deur kan houden.
