NL 
EN 
Foto: Georgische vlaggen in het oude centrum van de hoofdstad Tbilisi – Flickr
Eind oktober bracht een delegatie van zeven personen van het Europees Forum voor Democratie en Solidariteit (EFDS) een bezoek aan Georgië. De groep bestond uit parlementsleden uit verschillende Europese landen en vertegenwoordigers van politieke stichtingen. De focus lag voornamelijk op het buitenlands beleid van Georgië, het opvolgen van de aanbevelingen van de EU-commissie, gesprekken met en het beoordelen van de relaties tussen actoren uit het maatschappelijk middenveld en politieke partijen. Bovendien beoordeelde onze delegatie de belangrijkste uitdagingen met betrekking tot de parlementsverkiezingen die in oktober van dit jaar plaatsvinden.
Het belang van ons bezoek
Het is belangrijk voor de EFDS om kennis op te bouwen over de uitdagingen voor Georgië op het gebied van democratische ontwikkeling. Hoewel het land aanvankelijk belangrijke stappen zette richting het worden een volledige democratie, is de vooruitgang op sommige gebieden gestagneerd of vindt er achteruitgang plaats. In de afgelopen tien jaar is het voor de oppositie, activisten en NGO’s in het land steeds moeilijker geworden om te opereren. De inmenging van de staat in overheidsinstellingen en de media, evenals verkiezingsfraude, hebben geleid tot wantrouwen in de regering en grootschalige protesten, met name in maart 2023. De normalisering van de betrekkingen met Rusland heeft verdere bezorgdheid veroorzaakt over de toewijding aan zowel democratische waarden als trans-Atlantische loyaliteiten. Ten tijde van het bezoek van de EFDS was Georgië was Georgië nog bezig om de status van kandidaat-lidstaat van de EU te krijgen, in December is het land officieel kandidaat-lid geworden. Als Georgië voldoet aan de strenge voorwaarden om lid te worden van de EU, kan het richting een democratie bewegen en weg van Rusland.
Een ander belangrijk onderdeel van de missie was het leggen van contacten met organisaties in Georgië. Er zijn verschillende sociaaldemocratische en progressieve stichtingen in het land die baat zouden kunnen hebben bij het opbouwen van een netwerk. De EFDS bezocht verschillende van dergelijke organisaties om te beoordelen of samenwerking in de toekomst mogelijk is. Het belangrijkste doel is om de samenwerking tussen EFDS-organisaties te bevorderen en projecten in Georgië op te zetten die progressieve actoren helpen om de binnenlandse sociaal-politieke uitdagingen aan te pakken.
De invasie van Oekraïne door Rusland heeft bij een deel van de Georgiërs de overtuiging versterkt dat verzoening de beste strategie is om een oorlog met Rusland te voorkomen. Het conflict heeft binnen het Georgische politieke discours, dat al sterk gericht was op de relatie met en de potentiële dreiging van Rusland, nog meer nadruk gelegd op de vraag hoe omgegaan moet worden met Rusland. Meningsverschillen over veiligheidskwesties zijn een belangrijke bron van onenigheid tussen GD en UNM. Ze hebben geleid tot verdere polarisatie en een negatief effect gehad op het democratiseringstraject van Georgië.
Bevindingen en aanbevelingen
De politieke strategie van de regerende partij Georgian Dream (GD) is belangrijk om de huidige politieke situatie in Georgië te begrijpen. In de afgelopen jaren heeft de partij haar sociaal-georiënteerde beleid verruild voor een meer repressieve, op macht beluste strategie. De ‘foreign agents‘ wet is een berucht voorbeeld hiervan, maar er zijn nog veel meer voorbeelden waarbij politieke instellingen worden uitgehold door de regeringspartij. De legitimiteit van de Georgische politiek is vrij laag door de rol van ondoorzichtige financieringsstromen, gevestigde zakelijke belangen en persoonlijke vetes. De toetredingsdrempel voor nieuwe partijen die de bipolaire politieke ‘status quo’ – met GD en UNM als belangrijkste partijen – willen doorbreken, is vrij hoog. Als er echter een derde kracht in de politiek zou opkomen, dan zou dat kunnen leiden tot meer politiek pluralisme en minder partijgebonden wetgeving. Daarnaast is er momenteel een gebrek aan effectieve communicatie tussen maatschappelijke organisaties en politieke partijen. Als dit verbetert, kan het nieuwe politieke partijen helpen institutionele kennis op te doen, mensen te mobiliseren en hun steun te vergroten.
Onder het bewind van GD is het maatschappelijk middenveld in Georgië ook steeds meer onder druk komen te staan. Voortdurende aanvallen van GD zijn vooral schadelijk geweest voor kwetsbare groepen zoals de LGBTQI+-gemeenschap. Het is belangrijk dat de EU toezicht houdt op schendingen van de rechten van minderheden en hier consequenties aan verbindt in het kader van de EU-toetredingsprocedure van Georgië. Het medialandschap in Georgië wordt grotendeels gedomineerd door de regerende GD-partij dat het gebruikt om hun politieke boodschap te verspreiden. Er zijn zorgwekkende signalen dat de media niet functioneren zoals dat zou moeten in een volwaardige democratie. Een pluralistisch en onpartijdig medialandschap en onafhankelijke journalistiek zou bijdragen aan het bestrijden van de politieke polarisatie en het leggen van democratische fundamenten.
De verkiezingen in oktober van dit jaar zullen in verschillende opzichten een belangrijk moment voor het land. Het zal duidelijk worden welke richting de Georgische regering op gaat met betrekking tot de toetreding tot de Europese Unie. GD zal het opnemen tegen haar belangrijkste rivaal, de United National Movement (UNM). De twee partijen zijn bittere rivalen en baseren hun identiteit op oppositie tegen de ander. De verkiezingen zullen dus ook een belangrijk meetpunt zijn voor de politieke polarisatie die voortkomt uit de strijd tussen de twee partijen.
