“We zijn blut, uitgeput en gefrustreerd.” De deelnemers van de jaarlijkse Progressive Academy for Social Change in Georgië winden er geen doekjes om wanneer ik als FMS-trainer vraag hoe het met ze gaat. Ruim een half jaar nadat de Georgische verkiezingen oneerlijk verliepen en er grootschalige protesten uitbraken, zitten ze er doorheen. De regerende partij Georgian Dream is schaamteloos autocratisch en breidt de onderdrukking van oppositiepartijen en activisten steeds verder uit. Of dit weekend vol trainingen voor jonge sociaaldemocraten volgend jaar weer plaats kan vinden, is nog maar de vraag. En dat terwijl het nu des te belangrijker is om ervaringen uit te wisselen en internationale steun cruciaal is.
Inspirerend en confronterend
De Progressive Academy for Social Change verzamelt progressieve Georgiërs in een s zomers verlaten skidorp in het Kaukasusgebergte. Ze wonen sessies bij op het gebied van campagnevoeren, feminisme en sociaaldemocratie. Met mijn collega-FMS-trainers Kido Koenig en Ties Huis in ’t Veld vul ik het team van trainers uit Georgië aan. Het is inspirerend om tijd door te brengen met jongeren uit de oppositiebeweging: ik leer over de Georgische politiek, hun ideologische overtuigingen en de beste khinkali (Georgische dumplings) van Tbilisi. Maar het is ook confronterend. Hoe voer je campagne als je al maandenlang bijna dagelijks demonstreert en de repressie toeneemt? De activisten gaan gebukt onder torenhoge boetes die de regering lukraak aan demonstranten oplegt. Eén deelnemer vertelt dat de politie haar been brak. Tijdens een panel maakt iemand een cynisch grapje over de toekomst van de beweging in de gevangenis – waar sommige gelijkgestemden zich al als politieke gevangenen bevinden. En de nieuwe ‘buitenlandse agent-wet´ hangt als een donkere wolk boven het weekend.
‘Music breaks free’
De twee extra dagen die ik na de training in Tbilisi doorbreng, had ik niet beter kunnen plannen. Mijn nieuwe Georgische vrienden nodigen me uit voor Tbilisi Open Air – een enorm festival met als motto ‘music breaks free’. Het festival is een vrijplaats voor alternatieve en progressieve Georgiërs, en dus een doorn in het oog voor de regering. De volgende dag vindt toevallig de Georgische onafhankelijkheidsdag plaats en haak ik aan bij de demonstraties. Het is een soort Georgische snelkookpan: ‘s nachts zie ik duizenden Georgiërs die met een lokaal wereldberoemde band zingen over de vrijheid van het land, ‘s middags een oneindige optocht van demonstranten door de straten van Tbilisi en ‘s avonds een menigte die samenkomt voor het parlementsgebouw. Ondanks de intimidatie van massale politieaanwezigheid, surveillancecamera’s en dreigende repercussies.
Geloven in een vrije toekomst
Een van de deelnemers vertelt op onafhankelijkheidsdag dat het trainingsweekend in de bergen hem opvrolijkte en hernieuwde energie gaf. Dus ja: de demonstranten zijn fysiek en mentaal afgepeigerd. Maar toch vinden ze weer energie om de straat op te gaan, nieuwe campagneplannen te maken en te geloven in een vrije toekomst. Waar de Georgische regering Rusland omarmt, moeten wij dat blijven doen met de oppositiebeweging in het land. Ze hebben een geloof in democratie en rechtsstaat waar we in de EU nog van kunnen leren. Het minste wat we kunnen doen, is hun veerkracht en optimisme actief ondersteunen – moreel, praktisch en financieel.
Het geven van een campagnetraining voelde soms bijna naïef. Onze eigen politieke situatie stemt ook droevig, maar is – vooralsnog – niet te vergelijken met die in Georgië. Wat hebben zij aan drie Nederlanders die vertellen over acties in Den Haag of vragen naar creatieve campagne-ideeën? Natuurlijk zit er ook toegevoegde waarde in het onderling delen van praktische tips en inzichten. Maar uiteindelijk is vooral het belang van internationale solidariteit niet te onderschatten. Dat ze er niet alleen voor staan. Dat er ook Europeanen zijn die Georgië niet vergeten. Dat we samen kunnen werken aan een democratische toekomst voor het land.