Op 20 januari organiseerden we een online politiek café over Ethiopië, met het oog op de recente escalatie van het conflict. Onze sprekers waren Lulessa Abadura van de Gurmuu Stichting; Habtom Yohannes, PhD kandidaat aan de Radboud Universiteit; Jan Abbink van Universiteit Leiden; en Weyni Tesfai, cultureel antropoloog en geschiedkundige op het gebied van Afrikastudies.
Arjen Berkvens begon het politiek café door uit te leggen hoe Ethiopië er nu voor staat. Een paar jaar geleden werd het nieuws omtrent Ethiopië positief en optimistisch, toen de leiding van premier Abiy begon. Hij normaliseerde het contact met Eritrea, wat een oorlog van twintig jaar beëindigde, en kreeg daarvoor de Nobelprijs voor de Vrede. De afgelopen twee jaar hebben we echter een andere kant van premier Abiy gezien: een oorlog in de Tigray regio brak uit, en premier Abiy gebruikte uiteenlopende, vaak mensonterende, methoden om het conflict te ‘winnen’. Zo zijn er berichten van massale verkrachtingen en het gebruik van het voedseltekort voor politieke doelen. Het conflict is na een jaar nog in volle gang, met veel betrokken actoren, en de vraag is of en wanneer het kan eindigen.
De complexiteit van het conflict
Jan Abbink was als eerste spreker aan het woord, en benadrukte dat premier Abiy niet de enige actieve actor in het conflict is. Ook de Tigray People’s Liberation Front, TPLF, is problematisch, en zou het democratiseringsproces in de weg zitten. Weyni Tesfai beargumenteerde vervolgens dat de manier waarop er met de Tigray regio omgegaan wordt door de centrale overheid een genocide is, dat er enorme schade wordt aangericht in de regio, en dat miljoenen mensen lijden onder de situatie. Er werd gelijk duidelijk dat het conflict meerdere kanten en complexiteiten heeft, en dat de nadruk veel kan verschillen.
Lulessa Abadura voegde toe dat er eigenlijk nog veel meer groeperingen betrokken zijn, deels omdat het conflict in Ethiopië een lange voorgeschiedenis heeft met de verschillende etnische groepen die samen een land moeten vormen. Ook Habtom Yohannes benadrukte dat Ethiopië nog veel meer conflicten heeft gekend dan de huidige: hij heeft zelf herinneringen aan oorlogen die in de jaren ’90 plaatsvonden, bijna dertig jaar geleden. Hij benadrukte daarbij de tragedie van de voortdurende oorlogen en de afwezigheid van onafhankelijke media en een kritische zelfblik voor alle betrokken groepen: de mensen uit Amhara, Tigray, Oromo, etc. Conflict in Ethiopië is helaas geen zeldzaamheid: het land heeft lang geleden onder gewapend verzet en de verdeeldheid in het land is er niet kleiner op geworden.
Een levende discussie
Wat meer dan duidelijk werd in dit politiek café was dat de discussies rond het conflict nog zeer levend zijn, en dat de meningen over de situatie en de manier waarop actoren ermee om zouden gaan erg uiteenlopen. Er is tijd nodig om het conflict en de uiteenlopende posities te begrijpen. Maar ondertussen duurt het conflict voort, zonder uitzicht op een einde, en betalen burgers de prijs.