NL 
EN 
Geen betere plek dan het PvdA Congres op 19 januari in Den Bosch – waar de lijst en programma voor de Europese verkiezingen werden vastgesteld – om onze aandacht te vestigen op de buurlanden van de EU. Foundation Max van der Stoel organiseerde dan ook twee workshops in Den Bosch over de veiligheidssituatie in Oost Europa en over EU uitbreiding richting de Westelijke Balkan. Bert Koenders, Jan Marinus Wiersma en de Albanese Ambassadeur Adia Sakiqi waren onze gastsprekers!
Oekraïne: verkiezingen in oorlogstijd
’s Ochtends organiseerden we een workshop over de situatie in Oekraïne. FMS project manager Marina Ohanjanyan gaf een korte introductie over wat er speelt in het land. Ze focuste voornamelijk op de interne politieke situatie, en het verkiezingsjaar dat Oekraïne voor de boeg heeft. In maart vinden in het land presidentsverkiezingen plaats, en hoogstwaarschijnlijk in oktober parlementsverkiezingen. Tussendoor leverde onze lokale partner, Bohdan Ferens, commentaar op de gebeurtenissen via ingezonden video fragmenten.
Na de presentatie gingen we in discussie met sprekers Jan Marinus Wiersma en Bert Koenders over de implicaties van alles wat de afgelopen jaren in Oekraïne is gebeurt. De discussie ging met name over het conflict tussen Oekraïne en Rusland, en de verslechterde relatie tussen Rusland en het Westen die daaruit voortkwam. Er is veel gesproken over hoe om te gaan met Rusland. Ondanks enig pessimisme wat betreft democratisering in Oost-Europa, is er voor gepleit om te blijven praten met Rusland, en Oekraïne en de andere landen in het Oostelijk Partnerschap zoveel mogelijk te blijven stimuleren om te democratiseren.
EU: uitbreiding Westelijke Balkan
Onze workshop in de middag behandelde de huidige politieke situatie in de Westelijke Balkan, en in het bijzonder in Albanië. Door interne uitdagingen (Brexit, polarisatie, migratie, klimaatverandering) heeft de Europese Unie uitbreiding richting de Westelijke Balkan niet hoog op de agenda staan. Tegelijkertijd is een EU-perspectief van cruciaal belang voor de vrede, stabiliteit en welvaart in de landen op de Westelijke Balkan. Bovendien zorgt de EU integratie voor structurele hervormingen op het gebied van rechtstaat en democratie. Kroatië is in 2013 toegetreden, Montenegro en Servië zitten in een lang proces van onderhandelingen over de toetreding, Albanië en Macedonië hopen deze zomer de onderhandelingen te openen, terwijl Kosovo en Bosnië nog in de wachtkamer zitten. De EU-lidstaten, dus ook Nederland, kunnen tijdens het toetredingsproces grote druk uitoefenen om hervormingen door te voeren en hebben het vetorecht om het proces te stoppen.
Na een kort overzicht over de politieke situatie in de landen van de Westelijke Balkan gingen we in gesprek met Albanese Ambassadeur Adia Sakiqi – die een Vlaams accent heeft overgehouden aan haar studie in Brugge – over de perceptie in Nederland over het land. Het beeld wordt namelijk vaak bepaald door berichten over criminaliteit en corruptie terwijl het land een enorme transitie heeft gemaakt na het uiteenvallen van het Stalinistisch regime van Enver Hoxha. Democratische verkiezingen en soepel machtswisselingen en jongeren en vrouwen zijn bepalend in veel instituties en bedrijven. Dat het land een enorme potentie heeft op het gebied van toerisme heeft ook Transavia ontdekt door rechtstreekse vluchten naar Tirana aan te bieden. Volgens Sakiqi staat Albanië voor grote hervormingen, bijvoorbeeld op het gebied van justitie, en is EU-toetredingsperspectief van cruciaal belang om de hervormingen door te voeren en het democratische cultuur te versterken. Door het openen van onderhandelingen geeft EU het meeste invloed op de ontwikkelingen in een strategisch belangrijke regio waarin grote mogendheden hun belangen nastreven. Wat Sakiqi het meest mist aan Albanië? De spontaniteit. In Nederland moet je met iedereen van te voren een afspraak maken, maar in Albanië kun je elkaar in de ochtend bellen en in de middag zien.
