“De Belarussische revolutie is niet ten einde – we zijn nog in het midden” 

Organisatoren en leden van de geliquideerde partij BSDP-Hramada in Den Haag, Maart 2025

Afgelopen donderdag en vrijdag, 27 en 28 maart, had FMS het genoegen om de voorzitter en vicevoorzitter van de geliquideerde sociaaldemocratische partij BSDP-Hramada te ontvangen. De geliquideerde BSDP-Hramada (vanaf hier ‘Hramada’) is opgericht in 1991 en opereert sinds 2023 vanuit ballingschap, toen het huidige regime alle oppositiepartijen verbannen heeft. Het doel van het bezoek was de huidige situatie in Belarus op de kaart te zetten en aandacht te vragen voor activisten in ballingschap.    

De situatie binnen én buiten Belarus 

Na de oneerlijke verkiezingen in 2020 en de hevige protesten die volgden, heeft het regime de oppositie monddood gemaakt. Veel oppositieleiders en tegenstanders van het regime zitten vast, waaronder negen leden van sociaaldemocratische partij Hramada. Vele anderen zijn gevlucht naar het buitenland. Tijdens het bezoek is er onder andere aandacht gevraagd voor de lange arm van het Belarussische regime. Tegenstanders zijn niet alleen in eigen land onveilig, maar ook binnen de grenzen van de Europese Unie. Zo worden demonstranten tegen het regime bij protestacties in het buitenland geïdentificeerd door middel van foto en videomateriaal door het regime, om vervolgens in Belarus vervolgd te worden. Ook worden hun naasten bedreigd en eigendommen, zoals woningen, in beslag genomen. Hierdoor komt het verzet in ballingschap nog meer onder druk te staan. 

Georganiseerde oppositie in ballingschap 

Gelukkig is er nog altijd een diversiteit aan oppositiepartijen in ballingschap aanwezig. In ballingschap zijn zij actief in onder andere de Coordination Council en de 8+100 Fora om te werken aan een democratisch Belarus en de situatie van personen in ballingschap. Daarnaast is er samen met de Raad van Europa, SvetlanaTichanovskaja en de internationale parlementaire alliantie voor een Democratisch Belarus een document opgesteld met richtlijnen hoe Europese landen Belarussen in ballingschap kunnen helpen. Een veel voorkomend probleem is bijvoorbeeld dat het lang duurt voordat Belarussische oppositieleden een verblijfsvergunning als politieke vluchteling ontvangen. Deze ‘Luxemburg oplossingen’ dragen concrete voorstellen aan voor deze problematiek. 

De situatie voor inwoners van Belarus en gevluchte Belarussen blijft gevaarlijk doordat vrijheid van meningsuiting en politieke oppositie verboden zijn. Dankzij het bezoek van Hramada in Den Haag, is bij de Nederlandse politiek en non-profit organisaties hopelijk Belarus weer op de agenda gekomen. Het ondersteunen van de oppositiepartijen is van groot belang om deze in hun kracht te houden en zich voor te bereiden op een democratisch en vrij Belarus in de toekomst.