NL 
EN 
Vrijdag 24 februari is het een jaar geleden dat de Russische president Poetin de invasie van Oekraïne aankondigde. Door de hevige en aanhoudende bombardementen en gevechten hebben veel Oekraïners het land moeten ontvluchten. Ongeveer 90.000 Oekraïners zijn naar Nederland gevlucht. De FMS interviewde Yana (29) – die met haar familie in Leusden woont – en Maria (24) – die in Utrecht woont – over hun leven sinds het begin van de invasie. Beiden komen uit de omgeving van Kharkiv.
Een wereld voor en na 24 februari 2022
Voor vrijwel alle Oekraïners is sprake van een totaal verschil tussen de wereld voor en de wereld na 24 februari 2022. Zo ook voor Maria: “Ik studeerde bestuurskunde in Kharkiv en had deze studie vlak voor het begin van de invasie afgerond.” Ook Yana stelt dat het leven voor de oorlog heel normaal was: “De kinderen gingen naar school en alles was in orde.”
De eerste weken van de invasie waren erg lastig voor Yana en haar familie. Yana verbleef noodgedwongen twee weken in de metro van Kharkiv, terwijl haar zus Irina met familie wekenlang in een kleine kelder moest verblijven. Op 7 maart vertrok Yana uit Kharkiv, waarna ze op 25 maart aankwam in Nederland. Ook Maria verbleef eerst in de metro en deed er drie à vier dagen over om in Nederland te komen.
Zowel Yana als Maria omschrijft de reis als “choquerend”, al helemaal omdat ze allebei nog niet eerder in het buitenland waren geweest. Wel houdt Maria ook goede herinneringen over aan de aankomst in Nederland. “We werden erg goed geholpen door mensen van het Rode Kruis. Al na één nacht slapen hoorden we dat er onderdak voor ons was in Utrecht. Dat was erg fijn.”
Verblijf in Nederland
Yana en Maria zijn beiden veelal positief over de opvang in Nederland. “Ik ben Nederland en de Nederlanders heel erg dankbaar voor wat ze hebben gedaan en voor hoe we zijn opgevangen.” Nederlanders worden over het algemeen aardig en behulpzaam gevonden. Maria: “Ik merk dat sommige Nederlandse collega’s het nieuws niet volgen en niet precies weten wat er allemaal gaande is. De meeste anderen weten en vragen er juist veel over.”
Ook het leven in Nederland bevalt – buiten de spanning van de oorlog om – grotendeels. Ze vinden dat de meeste dingen goed geregeld zijn en zijn blij dat ze kunnen werken als schoonmaakster. Wel vinden Yana en haar zus het lastig om toegang te krijgen tot een arts en medicijnen. Er is geen medisch personeel aanwezig op hun opvangplek en wachttijden bij het maken van een afspraak zijn erg lang.
“Ik vind de meeste Nederlanders erg aardig. De situatie is hier denk ik beter dan op andere plekken, zoals in Polen. Dat heb ik gehoord van vrienden die daar verblijven”, aldus Maria.
Contact met familie en vrienden
Ondanks dat Nederland naar omstandigheden bevalt, blijft het leven met de spanning van de oorlog natuurlijk lastig. Yana heeft nog veel contact met mensen in Oekraïne en volgt het nieuws over de oorlog dagelijks. “Onze echtgenoten zijn nog in Oekraïne omdat de grenzen gesloten bleven voor mannen. We bellen ook nog veel met vrienden en onze oude buren. Verder hebben we een broer die in Tsjechië verblijft.” Ze zegt het eng en vervelend te vinden dat ze vanuit Nederland weinig kan doen. “We kunnen alleen maar hopen dat de oorlog zo snel mogelijk voorbij is.”
Maria kent veel mensen die naar landen als Polen, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn gevlucht, evenals mensen die in Oekraïne zijn gebleven. Ze denkt veel aan de oorlog en kijkt veel naar het nieuws. “Achtergebleven vrienden van mij moeten helpen en vechten aan het front. Dat is erg moeilijk.” Verder is ze geboren in Donetsk – gebied dat nu deels bezet wordt door het Russische leger – en is het lastig dat haar opa en oma daar nog wonen. Wel is contact nog steeds mogelijk als haar opa en oma internet hebben.
Na de oorlog
Of Yana en Maria terugkeren naar Oekraïne als de oorlog voorbij is, is voor beiden nog niet duidelijk. Maria: “Het hangt af van de situatie in Oekraïne op dat moment. Ik zou wel willen helpen met de wederopbouw.” Yana: “Er moet na de oorlog wel huisvesting zijn. Ook weten we niet zeker of er dan genoeg banen zijn.”
Uiteindelijk weten Yana en Maria wel zeker dat ze ooit willen terugkeren naar hun thuisland. Maria droomt ervan om een eigen bedrijf te beginnen in Oekraïne. “Maar dat is wel lastig door de corruptie. Voor de invasie was president Zelensky echter wel goed bezig met het bestrijden van corruptie.” Yana: “We zullen zeker terugkeren.”
Loop mee in de protestmars voor Oekraïne op 24 februari!
Op 24 februari 2023 is het een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. En nog altijd wordt er hevig gevochten in het land. Daarom willen wij op deze dag onze stem laten horen. Uit solidariteit met de Oekraïners en uit onvrede over de Russische agressie.
Daarom demonstreren we massaal op 24 februari. We starten met een protestmars vanaf het Museumplein naar de Dam en luisteren daar naar meerdere sprekers. Hoe meer mensen aansluiten, hoe duidelijker onze boodschap. Er zijn ook demonstraties in Utrecht en Den Haag. Kijk hier voor meer informatie.
Foto: Wikimedia Commons
